Het is natuurlijk een geweldige open deur om te zeggen dat de biobased economy zeer grote veranderingen met zich mee zal gaan brengen. Toch hebben waarschijnlijk niet veel mensen een idee van de enorme omvang van die veranderingen, zó groot dat ze een andere samenleving, een biobased society, tot gevolg zullen hebben. Een goed voorbeeld is de logistiek. Nu vormen tankers met ruwe olie de voornaamste logistieke stroom over de wereld, maar straks, laten we zeggen over 50 jaar, zal die vervoersstroom misschien bestaan uit biomassa. Hoewel?
Op dit moment denken we misschien dat er tegen die tijd ’tankers’ met biomassa over de wereld zullen varen, biomassa die wij dan zullen gaan bewerken tot biobrandstoffen. Maar het is waarschijnlijker is dat de productielanden van biomassa zélf de eerste stappen van bewerking zullen gaan uitvoeren, waardoor het internationale transport zal bestaan uit veel lagere volumes. Nu komen er al ethanoltankers uit Brazilië deze kant op. Bovendien, wie zegt dat we tegen die tijd nog zulke hoeveelheden biobrandstoffen zullen gebruiken? De kans is groot dat het energieprobleem dan al op een heel andere manier is opgelost.
Het probleem van biobrandstoffen speelt nu. Kijk naar Amerika dat groot inzet op tweede generatie biobrandstoffen (dank zij DSM). Voor het moment is het dus wel zinnig om vanuit logistiek oogpunt naar biobrandstoffen te kijken (vooral naar de VS), maar we moeten daarbij de gedachte in het achterhoofd houden dat deze stromen aanzienlijk kunnen, en zullen, gaan veranderen.
Kleinere internationale logistieke stromen
Met het energieprobleem in principe opgelost, en met kleinere internationale logistieke stromen (biobrandstoffen en producten uit de eenvoudige eerste stappen van de bioraffinage) komt er ruimte vrij voor het werkelijke probleem van de biobased society: de voorziening met chemische producten en met materialen die niet langer uit olie zullen worden gemaakt. Waarbij moet worden bedacht dat er voor chemie en materialen aanzienlijk minder grondstof nodig is dan voor de energievoorziening (of die grondstof nu bestaat uit aardolie of uit biomassa).
Kleinschaligheid wordt belangrijk door de veel sterkere relatie tussen de nieuwe biochemische productie en de landbouwproductie. Die twee werelden kunnen, met nieuwe technologie, heel goed samengaan. Met als gevolg het teruglopen van grote transporten over lange afstanden en het meer voorkomen van kleinere, lokale transporten. Deze ontwikkeling is niet alleen belangrijk voor de logistiek, die een meer een regionaal karakter zal krijgen, maar ook voor regionale kansen voor boeren en het midden- en kleinbedrijf.
Kleinschaligheid en de focus meer op de regio, zowel in agrarische en industriële productie, als in logistieke stromen over de wereld, lijken de begrippen die kenmerkend zullen zijn voor de biobased society over enkele tientallen jaren.