Europa moet een zakelijker visie ontwikkelen op zijn toekomstige duurzame industrie, aldus Dirk Carrez. ‘Niet alles hoeft meteen maximaal duurzaam en maximaal rendabel te zijn. Neem tijd voor een leercurve, waarin onvolkomen industrieën de kans krijgen zich te ontwikkelen. Daartoe moet je ook eerste generatie grondstoffen, zoals suiker, gebruiken. Groene chemie uit Europese suiker is onze kans in een biobased economy.’
Dirk Carrez is consultant voor de biobased economy. Momenteel is hij directeur van het Biobased Industries Consortium (BIC) dat samen met de Europese Commissie onlangs een groot public-private partnership voor de biobased economy heeft opgestart. ‘Europa is allang niet meer het beste continent als het gaat om het maken van chemische bulkproducten. De Europese chemie is vijftig jaar geleden een wereldspeler geworden door productie van bulkchemicaliën op de bagagedrager van de olie-industrie. Maar de tijden zijn veranderd. De concurrentie in de rest van de wereld heeft ons overvleugeld met goedkope grondstoffen en betere vestigingsvoorwaarden.’ En hetzelfde dreigt te gaan gebeuren als we overgaan op een economie gebaseerd op groene grondstoffen. Hier dreigt Europa zelfs de ‘bulkboot’ te missen: ‘We doen veel onderzoek en zijn hard bezig met tweede en derde generatie grondstoffen en producten, maar het opbouwen van een groene bulkchemie laten we nog achterwege.’
Suiker, het begin van de biobased economy in Europa
Een tweede argument ziet Dirk in de politiek: ‘We willen in Europa nu eenmaal katholieker zijn dan de paus,’ zegt hij. Hij bedoelt daarmee dat alle producten en processen meteen zo duurzaam mogelijk moeten zijn. ‘We willen de eerste generatie producten overslaan en gelijk door naar de tweede en derde generatie. En dan direct maar groene chemische specialiteiten, de top van de waardepiramide. Maar zo werkt het niet, je moet ook bulkchemie bedrijven om een totale groene chemie te kunnen opbouwen. Kijk naar anderen, de Amerikanen werken op basis van maïs. Die hebben hun ‘corn economy’ en de Brazilianen doen alles op basis van rietsuiker. Niet alleen energie, maar ook chemie. Dat laatste zouden wij ook moeten doen. We hebben straks, na het loslaten van de suikerquota in 2017, genoeg goedkope suiker in Europa. De meest efficiënte suikerproductie ter wereld staat in Noordwest Europa: Noord Frankrijk, Vlaanderen en Zuidwest Nederland. Suiker, een eerste generatie grondstof, is een van de meest duurzame bronnen, goed en goedkoop te fermenteren. In alle andere uitgangsstoffen zoals cellulose en afval moet je veel meer energie stoppen om die te ontsluiten.’
Suikerboeren zouden nu al contracten met de chemie af moeten sluiten, zegt Carrez. En gelukkig beginnen zowel de boeren als de suikerindustrie dat nu langzamerhand in te zien. In BIC zitten ook grote suikerfabrikanten. Zij hebben, zegt Carrez, een tweeledige opdracht. Naast uiteraard de productie van voedingsstoffen, zouden ze hun eerste generatie producten moeten bestemmen voor de productie van chemicaliën. Hun ‘afval’ zoals vezels, zouden ze dan kunnen omzetten in energie, zoals biobrandstof. Suiker is de kracht van Europa. Groene chemie uit Europese suiker is onze kans in een biobased economy.