Vandaag en morgen is de Wereldwijde Dag van de Desinvestering (Global Divestment Day), de dag waarop maatschappelijk bewuste burgers over de hele wereld vragen aan institutionele beleggers als universiteiten en pensioenfondsen om hun gelden terug te trekken uit gas-, olie- en kolenbedrijven. Zoals gofossilfree.org het stelt, ‘omdat regeringen niet de noodzakelijke krachtige maatregelen nemen tegen de klimaatcrisis en de uitbreiding van fossiele brandstoffen steeds sneller gaat, moeten we zelf de zaken ter hand nemen.’
Misschien niet alleen moreel juist
De site schat dat institutionele beleggers ongeveer voor $ 400 miljard aan aandelen bezitten in fossiele bedrijven. De waarde van die bedrijven weerspiegelt niet alleen de hoeveelheid fossiele brandstoffen die zij boven de grond brengen, maar ook de reserves die zij nog ondergronds hebben. En het International Energy Agency IEA schat dat 80% van deze reserves ondergronds moeten blijven om de opwarming van de atmosfeer tot 2 graden te beperken. Dat zou de waarde van fossiele bedrijven op de effectenbeurs veel kleiner maken. Met dat in het achterhoofd zou desinvestering in deze bedrijven misschien niet alleen moreel juist, maar ook economisch verantwoord kunnen zijn.
Tenminste Royal Dutch Shell voelt hem aankomen. Hun CEO Ben van Beurden, verklaarde de laatste maanden enerzijds dat oliemaatschappijen het klimaatprobleem serieus zouden moeten nemen (en steenkool vervangen door aardgas), maar anderzijds ook dat Shell niet getroffen zou worden door desinvestering: het bedrijf zou altijd nieuwe investeerders kunnen aantrekken. Maar als institutionele beleggers slechts 1% van hun kapitaal zouden terugtrekken van fossiele bedrijven en dit bedrag in duurzame energie zouden steken, zou deze $ 4 miljard daar een flinke impuls aan geven. Een belangrijke stap op weg naar de eindoverwinning van duurzaam op fossiel. Wij denken tenminste dat de prijs van zonnecellen al zó laag is, en dat er nog zó veel innovaties onderweg zijn op dit terrein, dat er maar één uitslag kan zijn van dit gevecht: de zon zal winnen, zelfs al kan de strijd langdurig zijn en al zal er altijd nog een zekere markt over kunnen blijven voor fossiele brandstoffen.
Acties op de Wereldwijde Dag van de Desinvestering
Activisten zetten dit allemaal op de agenda op de Wereldwijde Dag van de Desinvestering. Zij vragen de leiding van institutionele beleggers ‘onmiddellijk alle nieuwe beleggingen in fossiele energiebedrijven te bevriezen, en binnen vijf jaar over te gaan tot desinvestering van deze bedrijven en van alle fondsen en investeringsmaatschappijen die hierin belangen hebben.’ En zij vragen de fossiele bedrijven ‘te stoppen met het onderzoek naar nieuwe olie- en gasvoorkomens, evenals met het lobbyen in Washington en andere hoofdsteden voor het behoud van hun speciale belastingvoordelen, en als belangrijkste om te verklaren dat zij 80% van hun huidige reserves voor altijd ondergronds zullen laten.’
De Wereldwijde Dag van de Desinvestering wordt gekenmerkt door vele uiteenlopende acties over de hele wereld. In Australië bijvoorbeeld, waar het Great Barrier Reef bedreigd wordt door het plan om een nieuwe kolenhaven aan te leggen aan de rand ervan, waren demonstraties in Canberra, Adelaide en Sydney. In Europa gebeurde hetzelfde in Berlijn, Uppsala, Luxemburg, Den Haag en andere plaatsen. Johannesburg en Toronto deden ook mee. En ook buiten de geïndustrialiseerde landen gingen mensen de straat op. Er waren ook bijeenkomsten in Ho Chi Minh Stad, Vanuatu en Manila. De Wereldwijde Dag van de Desinvestering is een betrokken verzoek aan verantwoordelijke investeerders om verantwoordelijk te handelen.
Misschien eindigde het Stenen Tijdperk wel omdat stamhoofden gingen beleggen in metalen.