Het Hoger Beroeps Onderwijs (HBO) heeft de afgelopen jaren een grote ontwikkeling doorgemaakt, zegt Han van Osch van Avans Hogeschool. Het is veel meer gericht op de praktijk dan vroeger en speelt direct in op de behoeften van bedrijven. In de ontwikkeling naar een biobased economy speelt het HBO tegenwoordig een aanwijsbare rol.
Han van Osch was vanuit Avans Hogeschool en HZ University of Applied Sciences jarenlang een van de drijvende krachten van het Centre of Expertise Biobased Economy; sinds kort is hij adjunct-directeur van de Academie voor Industrie en Informatica van Avans Hogeschool. Hoe ziet hij op grond van zijn ervaring de ontwikkeling van de biobased economy, vooral in het gebied dat hij kan overzien, Zuidwest Nederland? Is hij het eens met onze waarneming dat de vaart eruit is, dat de ontwikkeling niet meer zo snel gaat? ‘De ontwikkeling zou inderdaad sneller moeten. Maar we weten dat transities altijd met schokken gaan, met afwisseling van snelle en langzame perioden. Met de juiste impulsen moet de vaart er weer in kunnen komen.’
Regionale zwaartepunten in de biobased economy
‘Het zwaartepunt van de stimulansen is verschoven van de nationale overheid naar de regio’s. Maar in Nederland zie je te veel dat elke regio voor zichzelf werkt. Ze zouden enerzijds (nog) meer focus moeten aanbrengen op basis van hun regionale sterke punten, en anderzijds meer moeten samenwerken. Binnen de regio’s spelen de kennisinstellingen een steeds grotere rol. Hun resultaten zijn in het grote beeld nog niet altijd zichtbaar, omdat ze in de eerste plaats samenwerken met kleinere bedrijven. Maar ze hebben met name bij (afstudeer)stages een omslag gemaakt naar vraaggestuurde praktische samenwerking. Het bedrijf en niet de onderwijsinstelling formuleert de vragen. Daardoor is het werk van de stagiairs direct relevant voor het bedrijf. Het doel van deze projecten is om bedrijven te helpen om aanwezige kennis toe te passen binnen de context van het bedrijf. Wij hebben als Centre of Expertise ook kennisvouchers, in lijn met het eigen onderzoek van de hogescholen dat de laatste tijd is opgezet. Bedrijven kunnen via die voucher de inzet van docent-onderzoekers aanvragen; voorwaarde is dat het bedrijf hetzelfde bedrag investeert als het Centre of Expertise, in geld of in mensuren. Dit model werkt heel goed.’
‘In de Biobased Delta hebben wij hiermee mooie resultaten bereikt, en er zit ook nog het nodige in de pijplijn. Wij hebben bijvoorbeeld een mooie onderzoekslijn op het gebied van biopolymeren. Het biopolymeren applicatiecentrum in Breda wordt gekenmerkt door een sterk gevoel van ondernemerschap. Wij doen ook onderzoek naar inhoudsstoffen van planten, we hebben bijvoorbeeld veel kennis ontwikkeld op het gebied van kleurstoffen uit plantaardige grondstoffen. Op het gebied van bioraffinage kan ons onderzoek tot doorbraken leiden. Dit soort innovatief onderwijs, waarbij onderzoek en praktijk direct op elkaar betrokken zijn, is ook leuker, zowel voor studenten als docenten; en we merken dat bedrijven steeds meer naar ons toe komen.’ Aldus Han van Osch. Het is daarom heel goed mogelijk dat er achter de schermen grote ontwikkelingen gaande zijn, die binnenkort de biobased economy een nieuwe impuls gaan geven.