Een jaar geleden sprak ik op een symposium van Het Groene Brein Roots! een opleidingscoördinator van de lerarenopleiding van Hogeschool Rotterdam. Hij noemde dat hij bezig was met een ontwikkeling om onderwijs in duurzaamheid in het Voortgezet Onderwijs, het VO, te integreren.
Duurzaamheid in het onderwijs was een onderwerp waar ik, samen met partner TBT Consultancy, ook mee bezig was. We hebben naar aanleiding van deze ontmoeting verder met elkaar gesproken over de uitvoerbaarheid van zijn plannen. En nu zijn bij Hogeschool Rotterdam twee trainingen ontwikkeld voor een Coördinator Duurzame Ontwikkeling binnen het VO, helemaal gericht op het bevorderen van het duurzaamheidsbegrip binnen het VO.
“Iemand tussen de muren moet weten wat onderwijs in duurzaamheid inhoudt.”
Ik denk dat hiermee een volgende mijlpaal is bereikt. Waar in eerste instantie het onderwerp duurzaamheid vooral terug kwam in het universitair onderwijs, begint het nu via het hoger onderwijs en het vakonderwijs door te sijpelen naar het Voortgezet Onderwijs. En dat is belangrijk. Om duurzaamheid te begrijpen moet het getoond worden als integraal deel van een samenhangend wereldbeeld. Hoe eerder dat gebeurt, hoe beter het is. Immers, als het begrip er eenmaal is, zal het verder in een schooltraject veel beter kunnen worden toegepast, en wel op elk willekeurig kennisniveau, en binnen elke willekeurige situatie.
Hoewel geen nieuw begrip meer, blijft het integreren van duurzaamheid in bestaande onderwijspakketten niet eenvoudig. Het is geen apart vak, of zou dat niet moeten zijn, maar je moet het ook niet uitsluitend aan vakdocenten overlaten om duurzaamheid in hun lessen op te nemen. Zoals bij ons overleg werd geconcludeerd: er moet iemand tussen de muren van een school lopen die weet wat onderwijs in duurzaamheid inhoudt. En hoe meer mensen in het VO hier verstand van hebben, hoe beter het begrip duurzaamheid kan worden overgedragen.
Niet alleen vertellen, ook laten zien
Zeker binnen het VO is het niet voldoende om het duurzaamheidsbegrip alleen op te nemen in een les. Je moet iets kunnen laten zien in de directe omgeving van de leerlingen. Duurzaamheid moet terugkeren in de bedrijfsvoering van een school en in de schoolomgeving, en dan het liefst in een sprekende uitvoeringsvorm. Iets dat je kunt laten zien, en waarover je kunt vertellen.
Iedereen wil graag een mooi verhaal horen, maar zeker binnen het VO is het vertellen van een goed verhaal essentieel. Een verhaal kunnen vertellen moet daarom ook deel uitmaken van trainingen. Iemand die iets af weet van duurzaamheidsmaatregelen bij het VO, moet er ook over kunnen vertellen. Dat kan nog wel een uitdaging zijn. Een zonnepaneel ziet er stoer uit maar doet verder niet zoveel, een hoog-rendementsboiler ziet er ook nog eens veel minder stoer uit en het blijft daarnaast een grote witte kast.
Om deze reden zal het verzorgen van ondersteunend onderwijsmateriaal, en ook het ontsluiten van de veelheid aan informatie welke via bijvoorbeeld internet is te vinden, veel kennis en kunde vragen. Onderwijs in duurzaamheid vraagt trouwens ook de nodige investering in tijd, en dat zal bij de training van een Duurzaam Onderwijs Coördinator in voldoende mate beschikbaar moeten zijn om deze investering tot een succes te maken.
Ook gepubliceerd op het persoonlijke blog van Wijnand.