Ahoy Rotterdam was het toneel voor de Material Xperience beurs, waar een groot aantal nieuwe en innovatieve materialen werd getoond. De beurs hanteerde de slogan ‘Meet the future of materials’, en onderwerpen zoals bio-based, circulaire economie en duurzaamheid werden vaak genoemd.
Met name voor geïnteresseerde bezoekers die niet bekend zijn met de laatste materiaalontwikkelingen bleek de show een schatkamer met een groot aantal onverwachte materiaaltoepassingen. En dat was precies zoals het bedoeld is, vertelde Jeroen van Oostveen me, de organisator van de beurs, CEO en eigenaar van Materia. Dit is een wereldwijd netwerk op het gebied van innovatieve materialen, het heeft een kleine 3.000 materialen in voorraad, en door deze op beurzen te tonen worden industriële producenten en creatieve ontwerpers die op zoek zijn naar nieuwe mogelijkheden samengebracht. De Material Xperiene liet niet alleen innovatieve materialen zien, maar ook een groot aantal innovatieve materiaaltoepassingen. Daarnaast bood de beurs gelegenheid aan experts om lezingen over specifieke materiaal-gerelateerde onderwerpen te houden. De Material Xperience voorziet onmiskenbaar in een behoefte: de jaarlijkse beurs is gegroeid van 4.000 vierkante meter twee jaar geleden tot de huidige 10.000 vierkante meter, en Van Oostveen verwacht voor de komende jaren nog veel meer groei.
Ruimte voor groei
Er is geen twijfel dat er ruimte is voor groei. Innovatieve materialen hebben een grote invloed in toegepaste vormgeving, en er mag worden verwacht dat bio-based ontwikkelingen tot een scala aan nieuwe materialen zullen leiden. Volgens Philippe Mengal, executive director van het Bio-based Industries Joint Undertaking samenwerkingsverband tussen de EU en het Bio-based Industries Consortium, zal deze samenwerking tot 2020 meer dan 120 nieuwe bio-based materialen ontwikkelen. Deze materialen omvatten nieuwe coatings, composieten, polymeren en koolstofvezels, allemaal bio-based en geschikt om bestaande, fossiele materialen te vervangen bij gelijke, of zelfs verbeterde kwaliteit.
En er gebeurt nog veel meer: de zoektocht naar nieuwe bio-based monomeren om nieuwe plastics te produceren, het gebruik van nanocellulose als een manier om materiaaleigenschappen te veranderen, en de ontwikkeling van textiel op basis van cellulosevezel. Nieuwe verven en inkten worden ontwikkeld, deels door het benutten van innovatieve technologische instrumenten zoals synthetische biologie. Odette Ex, ambassadeur voor het marktsegment interieurontwerp van de beurs, verwacht zelfs dat de belangrijkste innovatieve ontwikkelingen binnen haar expertise voortkomen uit de interactie tussen twee disciplines zoals technologie en biologie.
Trends in bio-based materialen
Innovatieve materialen die door kunstenaars, wetenschappers en ontwerpers zijn ontwikkeld zijn een nichemarkt op de beurs. Maar zodra zulke nieuwe ontwikkelingen door de industrie worden overgenomen, volgen toepassingen in de markt. Deze editie toonde verschillende voorbeelden die reeds op de markt beschikbaar zijn, zoals Xhylo, afwerking voor hout bestaande uit een levende, zelf-herstellende schimmel, LignoLoc, een houten spijker gemaakt uit beukenhout en netten voor het verpakken van fruit en groenten, gemaakt van garen op basis van cellulose-vezel, geschikt voor het vervangen van de nu gebruikte plastic netten. Ook het uit hout gemaakte Paptic-materiaal dat bijvoorbeeld plastic draagtassen kan vervangen werd getoond, en de PurPod100, een volledig te composteren kuipje, te gebruiken bij de bereiding van hete dranken zoals koffie of thee.
PurPod100 is een voorbeeld van de trend om productverpakkingen te maken uit de zijstromen van datzelfde product; het kuipje is gemaakt van de schillen van koffiebonen die beschikbaar zijn bij koffiebranders. Andere voorbeelden van deze trend zijn het verpakken van tomaten in kartonnen bakjes, gemaakt van de stengels van tomatenplanten, of het maken van pakpapier van preibladeren door Isaac Monté. Deze trend past binnen een veel grotere trend om zijstromen te gebruiken, zoals papier gemaakt van leerresten (dat als zodanig dan wel weer verschilt van het perkament dat in de middeleeuwen werd gebruikt…), of leer geproduceerd uit zalmhuiden of mangoschillen, of het hergebruik van versleten textiel zoals jeans, allemaal voorbeelden getoond op deze Material Xperience beurs.
Ontwerpers beseffen de waarde van innovatieve materialen vaak beter
Zoals reeds onderkend op de Bio-Based Economy netwerk meeting met het thema ‘Meet the creative industry’ (mei 2013, Congrescentrum Den Haag), is het belangrijk om nieuwe bio-based materialen aan een geïnteresseerd publiek te tonen. In een interview in de beurscatalogus legt design-expert Erik Tempelman uit dat ontwerpers vaak de waarde van innovatieve materialen veel beter begrijpen dan kunstenaars of wetenschappelijke onderzoekers. Tempelman benadrukte in dit interview verder de noodzaak voor ontwerpers om niet in hun eentje te beginnen met de toepassing van een nieuw materiaal, maar om samen te werken met de industrie om de coproductie van innovatieve toepassingen mogelijk te maken.
Van Oostveen noemde tenslotte ook dat de beurs een waardevolle spin-off zou hebben indien innovatieve materialen die nog niet in productie zijn, worden opgepikt door creatieve ontwerpers, of door de industrie, om voor nieuwe toepassingen verder te worden ontwikkeld. Hij benadrukte dat Nederland op het vlak van design een goede reputatie heeft, en in dat opzicht was het goed om te zien dat een groot aantal studenten die de beurs bezochten meer belangstelling leken te hebben voor de vele innovatieve materialen die werden getoond, dan in bestaande materiaaltoepassingen. Dit komt dan overeen met het belangrijkste, toekomstgerichte doel van de beurs: de aandacht richten op nieuwe, innovatieve materialen.
Interessant? Lees dan ook:
Design bevordert de biobased economy
Myco Design Lab: kunst ontmoet industrie in mycelium
Naar circulaire mode