Momenteel voltooit de Bio-Based Industries Joint Undertaking, afgekort BBI JU, de procedure om nieuwe onderzoek- en ontwikkelingsvoorstellen te honoreren. BBI JU omvat een € 3.7 miljard Public-Private samenwerking tussen de EU en het Bio-based Industries Consortium. Ik heb meegedaan in de evaluatie van de 144 voorstellen die in het kader van de meest recente Call, de vijfde van een gepland aantal van zeven Calls for Proposals, zijn ingediend.
Een kijkje in de keuken van BBI JU leert je veel over de strakke organisatie en het geoliede proces dat noodzakelijk is om te waarborgen dat ingediende voorstellen langs dezelfde meetlat worden gelegd. Het toont je ook de aanzienlijke inspanningen die aan het uiteindelijke evaluatieresultaat ten grondslag liggen, waarbij het streven is om uitsluitend de beste van de beste voorstellen te selecteren. Maar paradoxaal genoeg resulteren deze inspanningen niet in de selectie van de meest veelbelovende voorstellen.
Taal bepaalt de resultaten van Calls for Proposals
De Engelse taal, de lingua franca van de EU, bepaalt het uiteindelijke resultaat van een Call, maar taal blijkt een moeilijk te hanteren instrument. Bij het beschrijven van een Call is het de uitdaging om een Engelse woordkeuze te hanteren om verschillende doelen te combineren. Calls for Proposals moeten voor niet-moedertaal sprekers duidelijk te begrijpen zijn, maar de vereiste doelen ondubbelzinnig definiëren. En het Engels moet ook afdoende detail bieden bij het definiëren van de specifieke aspecten waar een specifieke Call aan moet voldoen, waarbij gelijktijdig moet worden vermeden om te verwijzen naar acties welke noodzakelijk worden geacht om de gedefinieerde doelen te bereiken.
Maar de gebruikte definities en concepten worden in de beknopte Calls van BBI JU niet goed uitgelegd. Dat is niet erg, indien alle betrokken actoren en belanghebbenden een wederzijds begrip hebben van de betrokken concepten. Helaas worden in de huidige bio-economie concepten zoals voorbehandeling van biomassa, of handelsmarkt, of cascadegebruik van biomassa, nog niet eenduidig uitgelegd, en bijgevolg wordt er ruimte voor interpretatie gecreëerd.
En ook de taal die gebruikt wordt om voorstellen te evalueren is niet zonder beperkingen. In het ideale geval bieden alle concurrerende voorstellen die een specifieke Call beantwoorden meer van hetzelfde, en ligt de uitmuntendheid, de excellence, van een voorstel in de details waarin deze verschilt van de andere voorstellen. En onontkoombaar leiden Calls for Proposals die ruimte bieden voor interpretatie tot grotere verschillen tussen voorstellen. Een probleem is in alle gevallen dat een simpele en compacte taal wordt nagestreefd om een vergelijkbare evaluatie te ondersteunen, en dat dit resulteert in een uniform, maar middelmatig taalgebruik.
Bijna per definitie gaat elke versimpeling vergezeld van een verenging van mogelijkheden. En dus biedt de compacte taal die in de evaluatieprocedure wordt gebruikt onvoldoende mogelijkheden om essentiële verschillen in details te omschrijven, of ook verschillen in voorgestelde activiteiten; betekenis en detail van voorstellen gaan verloren. En dit verklaart de paradox: voorstellen die het beste overeenkomen met de algemeen gesproken taal tijdens een Call-procedure worden geselecteerd als ‘excellent’.
Niet-talige alternatieven
Ik denk dat taal van beperkt nut is om bio-based uitdagingen zoals worden nagestreefd door BBI JU duidelijk te omschrijven. Gelukkig zijn er niet-talige communicatiealternatieven, zoals wiskunde, grafieken, foto’s, tekeningen, kaarten, schema’s. Ingediende voorstellen gebruiken dergelijke alternatieven om te omschrijven wat ze beogen, echter in slechts een zeer beperkte mate. BBI JU Calls for Proposals gebruiken dergelijke alternatieven in het geheel niet.
Alternatieven kunnen helpen om definities en concepten eenduidig en op een zeer beknopte manier te verklaren, en laten minder ruimte voor interpretatie. Het is een gemiste kans om ze niet te gebruiken. Toepassing matigt de onvoorziene invloed van taal, en kunnen hierdoor de essentiële verschillen tussen voorstellen benadrukken. Dit kan betere kansen bieden aan voorstellen om als ‘excellent’ te worden geselecteerd.
Dit artikel is ook gepubliceerd op de persoonlijke blog van Wijnand.
Interessant? Lees dan ook:
Lost in translation: disfunctionele wetenschapscommunicatie
Bermpaaltjes
Nuttig gebruik van landbouwafval