Chemical and Engineering News publiceerde onlangs een stuk waaruit het belang van traditionele Chinese geneeskunde voor de moderne wetenschap blijkt. Traditionele behandelingen vormen de inspiratiebron voor nieuwe insectenbestrijdingsmiddelen en medicijnen tegen malaria.
Nuttige symbiotische organismen
Het kruid Stemona sessilifolia is in de traditionele Chinese geneeskunde al honderden jaren in gebruik als insectenbestrijdingsmiddel. Het werkt bovendien goed tegen besmettingen van mensen met wormen. Het blijkt nu dat bacteriën die symbiotisch in de plant leven, verantwoordelijk zijn voor deze bescherming tegen insecten. Onderzoekers van de Nanjing Universiteit voor Chinese Geneeskunde, Xiachang Wang, Lihong Hu en hun collega’s, hebben onderzocht welke natuurlijke insectenbestrijdingsmiddelen door deze bacteriën worden gemaakt. Dit zou kunnen helpen bij het ontwikkeling van zulke middelen en landbouwchemicaliën, geïnspireerd door de natuur. De giftigheid van deze middelen is een groeiend probleem, net als de resistentie die insecten tegen hen ontwikkelen; misschien doen we minder schade aan het milieu als we dichter bij de natuur blijven.
Veel hogere organismen dienen als gastheer voor nuttige micro-organismen. Mensen zijn geen uitzondering op deze regel. De Amerikaanse National Institutes of Health (NIH) schatten laatst dat een verbazingwekkende 90% van alle cellen in het menselijk lichaam bacteriën, schimmels of andere niet-menselijke organismen zijn. Deze endofyten, zoals ze heten, vervullen allerlei functies. In planten beschermen sommige de plant tegen ziekteverwekkers of stress door bijvoorbeeld droogte, terwijl andere helpen met de voedselvoorziening. Deze micro-organismen kunnen ook nuttige stoffen voortbrengen voor het hogere organisme, zoals insectenbestrijdingsmiddelen en anti-kankerstoffen.
Insectenbestrijdingsmiddelen uit de traditionele Chinese geneeskunde
Bij hun onderzoek naar S. sessilifolia heeft het Chinese team een Streptomyces bacterie gevonden in de stengel van de plant. Ze vonden toen ook tien stoffen, mogelijk insectenbestrijdingsmiddelen, afgescheiden door deze bacteriën. Dit waren pyrrolen, van een familie van stoffen die bekend staat om zijn giftigheid voor insecten. Het team onderzocht de werkzaamheid van al deze stoffen afzonderlijk, en als mengsel, op bladluizen en spinmijten. Het beste effect op bladluizen bereikten ze met het ruwe extract; dit doodde vrijwel alle insecten, het werkt bijna net zo goed als een commercieel middel. Elk van de stoffen afzonderlijk doodde ongeveer slechts 80% van de bladluizen. De afzonderlijke stoffen waren niet erg doeltreffend tegen de spinmijt, net zo min als het mengsel overigens, ze doodden slechts 50 tot 80% van de insecten.
CEN haalt Souvik Kusari van de TU Dortmund aan, onderzoeker op dit terrein maar niet betrokken bij deze studie. Op de lange termijn voorziet hij veel nut van endofyten voor gewasbeschermingsmiddelen. Als ze voor mensen niet heel giftig zijn, kunnen ze schadelijke chemische bestrijdingsmiddelen vervangen.
De ontdekking van artemisinine
Deze ontdekking van nuttige behandelmethoden in de traditionele Chinese geneeskunde staat niet op zichzelf. Er is bijvoorbeeld de ontdekking van artemisinine, het krachtigste medicijn tegen malaria dat we op dit moment kennen. De ontdekking daarvan gaat terug tot de Vietnamese oorlog. In deze oorlog stierven veel Vietnamese soldaten aan malaria. Toen de Noord-Vietnamese leider Ho Chi Minh aan China vroeg om hulp bij de ontwikkeling van een goed medicijn, werd mevrouw Tu Youyou benoemd tot hoofd van een (geheime) hiermee belaste onderzoeksgroep. Haar groep zocht naar oude medicijnen en nam 2.000 oude voorschriften door van de traditionele Chinese kruidengeneeskunde. Hierbij was de vervaardiging van een aftreksel van zomeralsem (Artemisia Annua) beschreven in een tekst van 1.600 jaar oud. Dit extract bleek een uitstekend middel te zijn tegen malaria, het redde vele levens. Tu bestudeerde ook structuur en farmacologie van artemisinine. Ze gaf openheid over de research en rondde deze af. De genetische informatie voor artemisinine werd later overgebracht op een gist, waardoor industriële productie van het medicijn mogelijk werd. Mevrouw Tu Youyou kreeg in 2015 welverdiend de Nobelprijs voor haar onderzoek.
Interessant? Lees dan ook:
Resistentie tegen antibiotica, hebben mieren de oplossing?
Reductionisme en holisme in de levenswetenschappen
Psychologie van innovatie: biotechnologie moet leren luisteren!