Het European Academies’ Science Advisory Council (EASAC) maant de Europese Commissie om zijn koolstofberekeningen te baseren op de wetenschap, en op de echte klimaateffecten. Momenteel zijn de rekenregels gunstig voor bio-energie. Terwijl het verbranden van biomassa vaak helemaal geen lagere CO2-uitstoot geeft. EASAC suggereert een standaard gebaseerd op echte emissiereducties binnen 10 jaar. Van veel Europese landen zouden de klimaatprestaties er dan heel anders uit komen te zien.
EASAC: geen ruim baan voor bio-energie
EASAC is een vereniging van Europese nationale academies van wetenschappen. Het wil ‘onafhankelijk, deskundig advies geven, op basis van wetenschappelijk bewijs, over de wetenschappelijke aspecten van Europees beleid.’ Al een paar jaar is EASAC kritisch over de rekenregels van het emissiehandelssysteem ETS. In een vandaag uitgebracht persbericht maant het de Europese Commissie om er iets aan te doen. Zoals prof. Michael Norton, leider van het milieuprogramma zegt: ‘Het labelen van biomassa als duurzaam heeft perverse gevolgen voor het klimaat. Veel van de in Europa gebruikte biomassa is allesbehalve koolstofneutraal. Door de huidige ETS-rekenregels kunnen sommige centrales en landen zich laten voorstaan op hun klimaatprestaties, hoewel ze eigenlijk het klimaat schaden.’
Het EASAC noemt het onjuist, miljoenen tonnen kooldioxide uit de schoorsteen van een centrale ‘op nul te stellen’. Het vraagt dringend om een berekening van de ‘koolstofterugverdientijd’ van elke bio-energiecentrale en zijn leveringsketen. Zoals Norton zegt: ‘We denken nu dat we binnen 10-20 jaar over het doel van 1,5 oC zullen gaan. Daarom moet de terugverdientijd niet langer zijn dan 5 tot 10 jaar. Ik verwacht dat we hierdoor heel anders zullen gaan aankijken tegen de prestaties van Denemarken, Estland, Finland, Zweden, Nederland, het VK en anderen die veel biomassa gebruiken.’ En daarna levert hij kritiek op de ‘enorme subsidies voor biomassagebruik voor energie’, die veel beter gebruikt hadden kunnen worden voor technologieën die echt het klimaat helpen.
Klimaathypocrisie
Vorig jaar al schreef EASAC dat ‘biomassa niet moet worden gezien als een bron van duurzame energie (…), tenzij vervanging van fossiele brandstoffen door biomassa daadwerkelijk leidt tot lagere CO2-concentraties in de atmosfeer binnen een jaar of tien…. Momenteel kan de terugverdientijd uiteenlopen van 10 jaar tot nooit, afhankelijk van het bos dat wordt geveld en de aard van de gewonnen biomassa.’ Nog erger, ‘onder de huidige regels mogen landen die biomassa invoeren, dit opvoeren als gevend nul CO2-uitstoot bij verbranding; waarmee een verkeerde indruk wordt gewekt van de prestaties van dat land bij de vermindering van de uitstoot.’ Het kappen van bossen kan leiden tot hogere uitstoot van N2O (ook een broeikasgas), tot verandering van het albedo en tot vermindering van koolstof opgeslagen in de bodem; allemaal factoren die kunnen leiden tot klimaatverandering maar die niet in de berekening hoeven te worden meegenomen. Bovendien kunnen de lagere energiedichtheid van biomassa en uitstoot in de leveringsketen leiden tot hogere CO2-emissies en dus tot snellere opwarming van de aarde.
Niet alle biomassa heeft deze negatieve effecten. Zoals EASAC schrijft, ‘biomassabronnen die klimaatverandering verminderen zijn biomassa die anders verbrand zou zijn zonder energieterugwinning, snel ontledend bio-afval, en biomassa gewonnen uit minder gezonde bossen.’ Zoals Norton het samenvat: ‘De rekenregels zoals nu bij het ETS waardoor uitstoot van CO2 kan worden genegeerd, geven ruim baan aan biomassa – ondanks de negatieve gevolgen voor het klimaat. Wanneer deze fout niet wordt verbeterd, komt dat vanuit wetenschappelijk oogpunt neer op klimaathypocrisie.’
Interessant? Lees dan ook:
Efficiënter biomassagebruik in de biobased economy
Grenzen aan gebruik van biomassa
Nog altijd eenzijdige nadruk op gebruik van biomassa voor energie