Biostimulering van planten markeert een nieuwe benadering van de landbouw. Tot nu toe konden de hulpstoffen van de boer netjes worden verdeeld in meststoffen en bestrijdingsmiddelen, elk met een bekende chemische samenstelling. Maar biostimulantia zijn mengsels van stoffen en organismen die primair worden omschreven door hun effecten: de positieve gevolgen voor boer, landbouwsysteem en milieu.
Dit is een bespreking van het eerste hoofdstuk van het recent gepubliceerde boek ‘Bio-stimulants for sustainable crop production’, ISBN 9781786763365. Eerder schreef Alle Bruggink op deze site een bespreking van het hele boek.
Biostimulering, een nieuwe kijk op oude waarheden
In zekere zin hebben we altijd al geweten dat de opbrengst van het gewas wordt bepaald door veel méér factoren dan meststoffen en bestrijdingsmiddelen. Biostimulering ontwikkelt deze intuïtieve kennis. Oude waarheden worden niet aangevallen, boeren krijgen er juist nieuw inzicht in teeltmethoden door. Dat inzicht is het gevolg van nieuwe technieken waarmee we de geheimen van biostimulering ontrafelen. Zoals:
– analyse van het microbioom van de bodem
– betere isolatie en beter begrip van goedaardige micro-organismen
– op de markt brengen van biostimulantia
Dit alles komt neer op het openen van een nieuw hoofdstuk in de landbouw. Een hoofdstuk niet gekenmerkt door één-op-één causale relaties, maar door een holistische benadering, zoals Alle Bruggink deze noemt.
Dit is een vruchtbaar nieuw inzicht. Maar de regelgeving kan er heel wat ingewikkelder door worden. Tot nu toe was regelgeving gemakkelijk; deze ging uit van een duidelijk onderscheid tussen biostimulering (door meststoffen) en plantenbescherming (door pesticiden en herbiciden). Maar zodra micro-organismen een rol gaan spelen in het leven van de plant, wordt het onderscheid onduidelijk. We ontdekken nu dat ‘er in de werkelijkheid geen duidelijke grens bestaat tussen biostimulering en plantenbescherming; want in werkelijkheid beïnvloeden organismen de planten op vele manieren: groei, gezondheid en de reacties op ziekten’ (p.18). Tot dusverre is alleen de EU geslaagd in een ‘ambitieuze’ poging om biostimulantia bij planten bevredigend te regelen. Deze regelgeving neemt de effecten als uitgangspunt en niet de samenstelling van het middel. Maar ook na dit begin moeten er nog heel wat regels worden ingevuld.
Duurzame landbouw
Biostimulering is een heel interessant nieuw hoofdstuk in de landbouw. Bij dit onderwerp erkennen we dat er vele natuurlijke stoffen en organismen zijn met invloed op gezondheid en opbrengst van de plant. Biostimulantia bevorderen de opname van voedingsstoffen. Ze kunnen het gewas beschermen tegen abiotische stress, bijvoorbeeld droogte. Veelgebruikte biostimulantia zijn humuszuren, extracten van zeewier, hydrolysaten van eiwitten en mengsels van micro-organismen zoals mycorrhiza. Maar dit is een moeilijk onderwerp. Effecten zijn vaak onregelmatig, wat scepsis gaande maakt en regelgeving bemoeilijkt. Maar dit lijkt eerder, zo zegt het boek, het gevolg van gebrek aan kennis van de fysiologie van stress bij planten. Een reden om dit onderzoek met des te meer kracht voort te zetten.
Biostimulering geeft nieuw zicht op een duurzame landbouw. De ontdekking ervan kunnen we zien als een doorbraak in ons begrip van gezondheid en productiviteit van het gewas. En waarom niet net zoiets in de veeteelt? Daar liggen ook grote mogelijkheden voor biostimulantia om gezondheid en productiviteit te bevorderen.
Interessant? Lees dan ook:
Reductionisme en holisme in de levenswetenschappen
Mother Earth Day: laten wij gezonde bodems beschermen
Resistentie tegen antibiotica, en hoe die te overwinnen