Een plantaardig dieet zou een groot klimaateffect hebben

Een verschuiving naar een plantaardig dieet zou de groei van de uitstoot van broeikasgassen een tijdlang kunnen stoppen.

Plantaardig dieet en het broeikaseffect

Het effect van het stoppen met het eten van vlees blijkt uit berekeningen van Patrick Brown (Stanford University) en Michael Eisen (UC Berkeley). Beide auteurs zijn ook verbonden aan Impossible Foods, respectievelijk als algemeen directeur en adviseur. Impossible Foods maakt plantaardige voedingsmiddelen als de Impossible Burger.

De auteurs publiceerden hun berekeningen in het open-access tijdschrift PLoS Climate (het kwam onder onze aandacht via Genetic Literacy Project). Ze publiceerden daarbij ook alle gegevens, hun berekeningen en de gebruikte computercodes. Er komt uit dat een plantaardig dieet veel effect zal hebben. Ten eerste zou hiermee voor een groot deel de uitstoot van methaan en lachgas worden voorkomen. Dit zijn krachtige broeikasgassen die naar verhouding snel worden afgebroken in de atmosfeer, binnen een paar jaar. Bovendien is er voor veeteelt veel land nodig. Dit land kan opnieuw worden gebruikt voor bosbouw of de ontwikkeling van andere natuurgebieden die CO₂ uit de atmosfeer halen.

Plantaardig dieet, een krachtige maatregel

Als we ophouden met vlees eten en wereldwijd overschakelen op een plantaardig dieet, zal dit 30 jaar lang de groei van emissies van broeikasgassen stoppen. Het zou de mensheid de kans geven, onafhankelijk te worden van fossiele brandstoffen. Volgens de auteurs zou het stoppen in 15 jaar tijd met veeteelt net zoveel CO₂ schelen als een vermindering van de CO₂-uitstoot met 68% tot het jaar 2100. Dit zou 52% kunnen leveren van de netto emissiereductie, nodig om de opwarming van de Aarde niet boven 2^oC te laten komen (maar we moeten proberen die opwarming te beperken tot 1,5^oC).

‘Het verminderen of beëindigen van veeteelt zou bovenaan onze lijst van klimaatmaatregelen moeten staan,’ zegt Brown tegen Science Daily. ‘Ik hoop dat anderen, waaronder ondernemers, onderzoekers en beleidsmakers zullen inzien dat dit onze beste en meest directe mogelijkheid is om klimaateffect te stoppen; en dat ze deze kans grijpen.’ Hij zegt erbij dat dit de voedselproductie op zijn kop zal zetten en dat er maatregelen nodig zijn om de sociale effecten hiervan te begeleiden.

Negatieve uitstoot

Het lijkt vanzelfsprekend dat een plantaardig dieet de uitstoot van broeikasgassen zal verminderen. De auteurs denken dat ze nog een tweede effect belichten, de ‘alternatieve klimaatkosten’, de mogelijkheid van negatieve emissies door geen vee meer te houden. Want de concentratie van krachtige broeikasgassen zal sterk dalen, terwijl CO₂ zal worden ingevangen door groeiende biomassa.

Brown en Eisen hebben vier dieetscenario’s onderzocht: een directe vervanging van alle veeteelt door een plantaardig dieet; een meer geleidelijke (en meer realistische) overgang naar een wereldwijd plantaardig dieet; en van beide ook een versie waarbij alleen het vlees van herkauwers als koeien en schapen wordt vervangen door plantaardige producten. ‘Het totale effect is verbazingwekkend groot én snel; veel van het resultaat behalen we al voor 2050,’ zegt Brown. ‘Alleen al het stoppen met vlees betekent 30 jaar pas op de plaats met netto broeikasgasemissies.’ Zelfs als we alleen vlees van herkauwers vervangen, verminderen we de uitstoot nog met 90%.

Innovaties op komst

Misschien lijkt het verminderen van vleesconsumptie wel utopisch. Maar Eisen en Brown wijzen erop dat veel andere veranderingen in de afgelopen eeuw ook snel kwamen: elektriciteit, auto’s, mobiele telefoons, zonnepanelen. En de houding tegenover voedsel verandert voortdurend. Als innovaties gaan zorgen voor een doorbraak, kan de verandering veel sneller gaan dan we nu voor mogelijk houden.

Kort geleden bespraken we wat RethinkX over dit onderwerp zegt. Deze auteurs denken dat we snel de vleesproductie door koeien zullen vervangen door andere processen. Ze denken dat dit vooral zal komen door het lage omzettingsrendement van de koe, in combinatie met de lage marges van de sector. Als er een doorbraaktechnologie komt die vergelijkbare producten efficiënter kan produceren, zal deze sector niet kunnen overleven, behalve voor luxeproducten. RethinkX denkt dat ‘eiwitten vijf keer zo goedkoop zullen worden in 2030 en 10 keer zo goedkoop in 2035, in vergelijking met bestaande vleesproducten.’ En we hoeven niet eens direct de biefstuk te vervangen door plantaardige producten. Substitutie zou veel meer ongemerkt kunnen plaats vinden, eerst bij ingrediënten van vleesproducten. Waarmee de vleesindustrie wordt ondermijnd zonder dat de consumenten het maar in de gaten hebben.

Precisiefermentatie

RethinkX denkt dat zo’n verandering veel positieve gevolgen zal hebben. Waaronder duurzaamheid, milieukwaliteit, uitstoot van broeikasgassen en resistentie tegen antibiotica. De gebruikte technieken vatten we samen onder de naam ‘precisiefermentatie’. Met deze technieken kunnen we processen kopiëren die plaats vinden in de levende natuur. Inclusief de processen waarmee we een hamburger maken. En om maar een recent voorbeeld te noemen, 3FBIO in Schotland maakt topkwaliteit eiwitten, als alternatief voor dierlijke eiwitten. Ze zetten zetmeel om in eiwitten, gebruik makend van goedkope grondstof; ze verkopen hun producten onder de naam ENOUGH.

‘Het mooie van de wetenschap is dat het er uiteindelijk allemaal op neerkomt of de conclusies worden ondersteund door het bewijs,’ zegt Patrick Brown van Impossible Foods. ‘En in dit geval klopt het.’

Interessant? Lees dan ook:
Nieuwe eiwitbronnen zullen het tekort aanvullen
Synthetisch voedsel?
Visproducten uit het lab – willen consumenten dat wel?