Winst is belangrijk maar niet de enige reden waarom we dit doen, zegt Michiel Vos. Hij is de oprichter van CocoPallet, een bedrijf dat pallets maakt uit de vezels van de kokosnoot. Wij interviewden hem al vijf jaar geleden. Zijn bedrijf bestaat nog steeds en heeft nog hetzelfde doel: waarde scheppen uit de bijproducten van de kokosnoot-industrie. Al zijn de ontwikkelingen wel langzamer gegaan dan ze hadden gewild.
‘Winst is niet het belangrijkste voor ons,’ zegt Michiel, ‘het is impact. Wij willen waarde scheppen voor de betrokkenen. Voor boeren, investeerders, aandeelhouders, klanten. Stakeholder value dus. Wij werken holistisch, zoeken naar wat werkt. Als we hadden gewerkt voor de winst, hadden we al lang niet meer bestaan. Dan hadden we geen doorzettingsvermogen gehad. Je hebt een betere stimulans nodig. De motivatie van onze mensen is belangrijk. Wie hier alleen voor het geld werkt, is niet op zijn plaats. Maar je hebt natuurlijk winst nodig om groot te worden en het verschil te maken. Wij zijn geen non-profit organisatie. Dat geldt ook voor de aandeelhouders: we zoeken mensen die worden gemotiveerd door onze oplossing. Er is overal investeringsgeld, maar we staan alleen open voor mensen die onze missie delen. We zoeken smart money, kort gezegd.’
CocoPallet: van afvalproduct tot nuttige toepassing
CocoPallet maakt pallets uit de vezels van de kokosnoot. Het deel van de vrucht dat zit tussen bast en kern. Zogezegd de airbag die de noot beschermt als deze van 20 of 30 meter hoogte naar beneden valt. Die vezels zijn momenteel een afvalproduct, hoogstens 5-10% wordt nuttig gebruikt in landen waar CocoPallet actief is. De rest rot langzaam weg. Of wordt verbrand, met alle milieugevolgen van dien. En er zijn heel véél kokosnoten op de wereld. Zowel op de Filippijnen als in Indonesië worden er elk jaar 15-16 miljard per jaar van geoogst.
Cocopallet zoekt een nuttige toepassing voor dit restmateriaal. En vindt deze in de markt voor pallets. Pallets, vooral gebruikt voor vervoer van goederen van Azië, het productiehuis van de wereld, naar Europa en de VS, worden nu gemaakt van zachthout. Maar in Azië groeit weinig zachthout. Daarom worden ze bijvoorbeeld gemaakt van vurenhout uit Scandinavië, Noord-Amerika, Nieuw Zeeland en Australië. Het hout wordt eerst naar de tropen gebracht, daar verwerkt en geladen. En aan het eind van hun nuttige leven wordt een groot deel verbrand, omdat vervoer terug te duur is, en omdat de kwaliteit van deze pallets niet goed genoeg is voor algemeen gebruik.
Biomimicry
Cocopallet is jaren bezig geweest met het optimaliseren van de productie. Kokosvezels worden verhit en geperst – daaruit bestaat het productieproces. Tot welke temperatuur en met welke druk – dat is het geheim van de smid. Het bedrijf is niet van plan hier patent op aan te vragen. Zoals ze in China zeggen: ‘copyright is the right to copy’. Bij het aanvragen van een patent moeten alle onderdelen van het productieproces worden beschreven. Klaar om te worden gekopieerd. Wel hebben ze IP aangevraagd op het ontwerp; en op hun merknaam.
Het ontwerp van hun pallets is nu wel uitgekristalliseerd. In hun kleine kantoor in Amsterdam liggen overal pallets van verschillende designs. Een platte pallet is niet sterk genoeg, daarom is er een patroon in geperst, met heuvels en dalen. Maar daar moeten dan weer geen rechte lijnen in zitten, dat zijn plaatsen waar de pallet gemakkelijk breekt; denk aan een chocoladereep. Bij het ontwerp hebben de makers zich laten inspireren door de natuur: biomimicry. Ze hebben geleerd van de manier waarop de natuur dit soort problemen oplost.
Het belang van logistiek
De wensen van klanten bepalen uiteindelijk de eigenschappen van de pallets. Wat hebben deze nodig? Welk gewicht moet de pallet kunnen dragen? Welke maten mag de pallet hebben? Het product moet uiteindelijk aan drie voorwaarden voldoen. Het moet sterkzijn om de lading te dragen, het moet voldoen aan regelgeving, en de prijs moet goed zijn. De rest is nice to have; het gewicht is bijvoorbeeld meestal niet van doorslaggevend belang.
Logistiek is doorslaggevend voor de uitvoerbaarheid van het proces. CocoPallets gaan worden gemaakt in het land van oorsprong; op plaatsen met een overvloed aan restmateriaal. Dit materiaal kan niet over grote afstand worden vervoerd; daarom wordt de omvang van de fabrieken bepaald door de economisch maximale afstand tot de kokosplantages. Verder vervoeren zij hun pallets niet terug – dat businessmodel is nergens gelukt. Maar er is een uitstekende verwerkingsmethode in de landen van bestemming. De pallets worden vermalen en zijn dan geschikt als grondverbeteraar. Uitgezocht door Wageningen Universiteit en Research in Bleiswijk. Het materiaal is steriel door het productieproces, en vergaat langzaam. Het is een goede vervanging van turf, absorbeert veel vocht wanneer het niet is samengeperst; en (belangrijk) het draagt bij aan het verdienmodel van de ontvanger.
Eerste fabriek
CocoPallet is nu zo ver dat ze een eerste fabriek gaan bouwen in de Filippijnen. Daar zijn kokosnoten, en de logistiek is aanwezig. Eind 2023 moet er een fabriek staan op volledige schaal. Snel daarna de tweede en derde fabriek. Na 4 à 5 jaar beginnen ze in een tweede land.
Wageningen UR heeft hen ook het recept verschaft voor vlak plaatmateriaal voor de bouw. Een product met een lage absorptie en weinig zwelling. Het lijkt op MDF (medium density fiberboard) – met één verschil: het is harder zodat het moet worden voorgeboord. En soms hebben ze ideeën voor het maken van producten uit andere grondstoffen. Pitten (kernels) van palmolie zijn een interessante mogelijke grondstof. Men kan er maximaal 16% olie uit winnen; de rest bestaat uit vezels. Geschikt om er cellulose van te maken, een veelgevraagd product. Wageningen UR heeft hiervoor een industrieel proces ontwikkeld. Rijst heeft een vergelijkbaar afvalproduct: kaf. Maar dit product is sterk seizoensgebonden.
Hetzelfde geldt voor bananen. Ze ontvangen veel verzoeken uit de bananenindustrie. Voor het vervoer van bananen heeft deze per jaar miljoenen weggooipallets nodig. CocoPallet zou samen met de betrokkenen heel goed een pallet kunnen ontwikkelen voor die markt; met gaten voor luchtcirculatie en rijping. Ook daar veel plantaardig afval waarvan pallets gemaakt kunnen worden. Maar de kokosvezel heeft één groot voordeel: de aanvoer is gelijkmatig en niet seizoensgebonden. Dat scheelt veel in termen van seizoensopslag van de grondstof. En als er genoeg kokosnoten voorradig zijn, kan CocoPallet zorgen voor veel lagere kosten en CO2-uitstoot in de leveringsketen van fruit en groente.
Kernteam
Momenteel bestaat het kernteam van Cocopallet uit vijf mensen. Daar omheen is een schil van technici en softwareontwikkelaars, vooral uit de houtverwerkende en automotive industrie. De sourcing software komt van een Keniaans bedrijf, Eprod Solutions. Er zijn partners in de productielanden. In de Filippijnen (Manila) werkt de regionale vertegenwoordiger en CCO Kiel Flores. Een belangrijke partner, en hun ogen en oren in dat land. Vooral in de Covid tijd hield hij de zaken in Azië gaande. Kiel werkte 8 jaar voor Loscam, het grootste palletbedrijf in Azië. Nu werkt hij fulltime voor CocoPallet. Zoals gezegd: het bedrijf zoekt vooral mensen met dezelfde waarden.
De economische basis van het bedrijf is dat het huidige wereldwijde palletvervoer niet klopt. Het hout waarvan de pallets worden gemaakt, groeit op de verkeerde plek. Kokosnoten groeien op de goede plek, en er is een overschot aan de vezel. Er is een enorm volume beschikbaar voor CocoPallets. Voorlopig geldt: the sky is the limit. ‘Als we 50 miljoen CocoPallets zouden kunnen produceren per jaar, kunnen we die hoeveelheid hoogstwaarschijnlijk ook verkopen.’ Aldus Michiel Vos.
Interessant? Lees dan ook:
CocoPallet: groei in niches en concurreer op prijs, zegt Michiel Vos
Bewerkte bananenbladeren, milieuvriendelijk verpakkingsmateriaal
Garens van de toekomst: katoen en zijn beperkingen