Voedselcrisis door klimaatverandering?

Kunnen we in een voedselcrisis terecht komen door klimaat-verandering? Bedenk hoe groot de temperatuurschommelingen waren in Duitsland tussen 1881 en 2021. Hierdoor kunnen we het belang inzien van de taak die voor ons ligt.

Oorspronkelijk gepubliceerd op de site van Nazimi Acikgöz.

termperatuurverloop
Verloop van de temperatuur in Duitsland, 1881 2020. Deutscher Wetterdienst, Wikimedia Commons. Klik om te vergroten.

Alle wereldorganisaties hebben al begrepen hoe belangrijk klimaatverandering is; en ze hebben plannen gemaakt om de nadelige gevolgen voor voeding en landbouw te bestrijden. FAO, de Europese Commissie (EC), het Internationale Fonds voor Landbouwontwikkeling (IFAD) en het Wereldvoedselprogramma (WPF) hebben kort geleden een raamovereenkomst getekend voor samenwerking op het gebied van voeding. Het doel daarvan is, een effectieve gecoördineerde samenwerking in het leven te roepen voor voedselveiligheid en –zekerheid, die ook voldoet aan eisen van duurzaamheid.

Klimaatverandering en voedselcrisis

Er zijn daarvoor nog veel méér belangrijke redenen. De wereldbevolking zal groeien tot 9,5 miljard in 2050. In 1960 was er nog een voedselareaal van 4,3 ha per hoofd van de bevolking, maar dit cijfer daalde tot 3 in 1980 en tot 1,8 hectare in 2020. Als we proberen te schatten hoeveel mensen gevoed kunnen worden van één hectare land: in 1960 0,7 mensen, in 1980 1,5 mensen, in 2000 2,7 mensen. In 2020 zou een hectare 4,2 mensen moeten voeden. Er zal ook in de komende jaren steeds méér druk komen te staan op de landbouw.

voedselcrisis
Standbeeld voor de grote hongersnood 1845-1852 in Dublin. Foto: Kathrina Schmidt, Wikimedia Commons

Dan is er het gegeven dat bij toenemende klimaatverandering steeds méér ziektes en ongedierte naar het Noorden zullen opschuiven. We kunnen ons nauwelijks het belang hiervan voorstellen. Nu de veranderingen zo vaak negatieve effecten hebben, rijst de vraag: gaat klimaatverandering een voedselcrisis veroorzaken?

Landbouw en duurzaamheid

Laten we daarom eerst de vraag proberen te beantwoorden of we de landbouw duurzaam kunnen maken.
– Sommige landen schakelen over op een ander productiemodel. Een voorbeeld is Saoedi-Arabië, dat sinds 2016 geen tarwe meer verbouwt, om water te sparen.
– Kunnen we nieuwe productiegebieden ontwikkelen; zouden Franse druiventelers hun productie kunnen verschuiven naar het VK?
– Welk effect hebben nieuwe landbouwmethoden als het planten van stoppels, een tweede oogst (in China worden soms vier oogsten per jaar gehaald), kassenbouw, verticale landbouw en permacultuur?
– Het telen van nieuwe planten- en diersoorten is een goed middel om in de nabije toekomst voldoende opbrengst te garanderen bij klimaatverandering. Er zijn al droogteresistente maïsvariëteiten geregistreerd en geleverd, vooral door genetische modificatie en biotechnologie. Zal dit allemaal genoeg zijn?
– De hybride techniek, die een hogere opbrengst geeft bij kunstmatige bestuiving, werd toegepast in China; dit land hoeft geen rijst meer te importeren nu 56% van de rijstvelden is beplant met hybride padie. Zou de ontwikkeling van zulke hybride rassen met hoge opbrengst ook mogelijk zijn bij tarwe?
– Bij gebruik van methoden als CRISPR-Cas9 kunnen we nieuwe genotypes maken door een gen buiten werking te stellen met tijdelijk DNA-knippende enzymen; daarmee kunnen we het effect van het beoogde gen stimuleren of verminderen, of we kunnen er micromutaties door aanbrengen, zonder vreemde genen in te brengen. Mogen zulke biotechnologische innovaties worden toegepast in Europa, of in Turkije?
– Het eten van minder vlees gaat grote veranderingen teweeg brengen in de landbouw. Daardoor zijn ontwikkelingen als plantaardig kunstvlees of kunstvis veelbelovend. Melk en kaas etc. op basis van plantaardige grondstoffen besparen veel land en water; ze verminderen de druk op veeteelt en visserij en worden daarom vaak voorgesteld als middel tegen klimaatverandering. Kunnen we deze verandering in productie en consumptie niet breder toepassen?
– Als we opbrengstverliezen halveren kunnen we met de landbouw 20% méér produceren in 2050.

Zelfs als we een positief antwoord geven op al deze vragen, blijft het feit dat de klimaatcrisis (waarvan we niet kunnen bepalen hoe ver die zal gaan) de grootste bedreiging is voor de voedselzekerheid.

Interessant? Lees dan ook:
Biostimulantia als duurzame oplossing in de moderne landbouw
De boomgrens, teken van klimaatverandering
Waardoor hebben vele jaren van klimaatbeleid geen invloed gehad op de wereldwijde uitstoot?

 

(Visited 52 times, 1 visits today)