Beleid rond CO2-emissies heeft vaak een zwak punt: het let niet op uitstoot vanuit opgeslagen koolstof, door ontleding van producten gemaakt uit fossiele brandstoffen. Vaak let het beleid alleen op emissies van brandstofgebruik, met verwaarlozing van secundaire emissies uit producten die koolstof bevatten. RCI (Renewable Carbon Initiative) wil dit recht zetten.
Koolstof opgeslagen in chemicaliën
RCI is opgericht door nova-instituut. Het doel van dit Renewable Carbon Initiative is ‘het steunen en versnellen van de transitie van fossiele koolstof naar hernieuwbare koolstof voor alle organische chemicaliën en materialen. RCI richt zich op de kern van de klimaatverandering: het winnen en gebruiken van nieuwe fossiele grondstof die uiteindelijk zal belanden in de atmosfeer.’ We zouden in plaats daarvan alleen hernieuwbare ofwel duurzame koolstof moeten gebruiken. ‘Hernieuwbare koolstof kan komen uit biosfeer, atmosfeer of technosfeer – maar niet uit de geosfeer, de ondergrond.’ Door hernieuwbare koolstof te gebruiken, zullen we een ‘circulaire koolstofeconomie’ tot stand brengen. RCI wil dat in 2050 voor elkaar krijgen. De organisatie heeft nu 60 leden, van grote tot beginnende bedrijven.
RCI wil ‘meer politieke belangstelling wekken voor koolstof opgeslagen in chemicaliën en materialen.’ Als deze koolstof van fossiele oorsprong is, zal deze aan het eind van de levensduur van het product bijdragen aan de CO2 toename, door afbraak of verbranding – tenzij de producten worden verzameld en gerecycled. Als we dit probleem niet aanpakken, zullen wij als mensheid CO2 in de atmosfeer blijven uitstoten. Maar tot nu toe wordt koolstof opgeslagen in producten niet behandeld als bron van kooldioxide. We zouden hiervoor expliciet duurzame koolstof moeten gaan gebruiken.
Drie bronnen van duurzame koolstof
Maar dit kan alleen als we uitdrukkelijk bepalen dat fossiele koolstof stapsgewijs moet worden uitgebannen. Dan blijven er zoals gezegd slechts drie bronnen van duurzame koolstof over: uit groene grondstoffen, CO2 of recycling. We moeten gaan denken in termen van het vangen en gebruiken van koolstof (carbon capture and utilization, CCU). RCI vindt dat de Europese Commissie zich het uitfaseren van chemicaliën en materialen uit nieuwe fossiele grondstoffen expliciet tot doel moet stellen.
We hebben wel tussenliggende doelstellingen nodig om daar te komen. Daarom stelt RCI voor dat wij in 2030 tenminste 20% van de chemicaliën en plastics uit niet-fossiele koolstof gaan maken. Maar ze signaleren ook dat er nog geen definitie is voor ‘duurzame niet-fossiele grondstoffen’. De Europese Commissie zou een precieze definitie moeten onderschrijven die alle drie koolstofbronnen omvat (uit groene grondstoffen, CO2 en recycling), en deze met politieke consequenties moeten verbinden.
RCI: schep een administratief kader
Om het doel te bereiken van nul CO2-uitstoot in 2050 moeten we een beheerssysteem en een boekhouding opzetten; zodat we doelstellingen kunnen formuleren voor landen en bedrijven, net als bij duurzaamheidsdoelstellingen. Landen en bedrijven moeten kunnen laten zien dat zij het minimumpercentage duurzame koolstof in hun producten verhogen. Zo’n beheerssysteem zal vraag en aanbod van duurzame koolstof bevorderen. In het systeem moeten we ook de handel in duurzame koolstofrechten opnemen, dat verhoogt de doelmatigheid van het systeem. En het boekhoudsysteem moet alle drie duurzame koolstofbronnen bevorderen boven fossiele koolstof.
Door dit systeem worden opvang en gebruik van koolstof (carbon capture and utilization, CCU) sleuteltechnologieën. CCU is onmisbaar bij het voorzien van de industrie van chemicaliën en materialen van koolstof, zonder verder gebruik van fossiele koolstof. Op de lange duur, als koolstof uit planten of de atmosfeer de overhand krijgt, kan CCU zelfs kooldioxide uit de atmosfeer halen.
Naar duurzame chemicaliën
En als sluitstuk moeten we ook de transformatie ondersteunen van de bestaande chemische infrastructuur van fossiele naar duurzame koolstof. De vraag naar koolstofhoudende brandstof in het wegtransport zal dalen – en hierdoor zal de bestaande infrastructuur voor biobrandstoffen vrijkomen. Deze moeten we gebruiken. De sector zou de mogelijkheid moeten aangrijpen om duurzame grondstoffen te leveren aan de nieuwe chemische industrie. Beleidsmakers zouden zich bewust moeten zijn van deze kans, en de ombouw van bestaande fabrieken van biobrandstoffen naar biochemicaliën moeten ondersteunen.
Kortom, RCI biedt ons een compleet programma om de noodzakelijke ombouw van fossiele naar duurzame chemicaliën voor elkaar te krijgen. Een onderdeel van duurzaam beleid dat tot nu toe onvoldoende aandacht kreeg. RCI vraag aan mensen die dit ondersteunen, hun manifest te ondertekenen.
Interessant? Lees dan ook:
Duurzame koolstof, de sleutel tot een duurzame chemische industrie
Afvang en hergebruik van kooldioxide (CCU)
CCU, Carbon Capture and Utilization, als grondstof zelfs beter dan biomassa