Volgens RethinkX zullen precisiefermentatie en cellulaire landbouw ons businessmodel in de voedselsector zorgen voor een grondige verstoring: voedsel-als-software. Ons bestaande voedsel- en landbouwsysteem zal sterk worden veranderd.
Als grote veranderingen in meerdere sleuteltechnologieën samenkomen is volgens RethinkX sprake van een verstoring met mogelijk grote gevolgen voor onze maatschappij. Vanuit vijf belangrijke sectoren van onze economieën komt zo’n verstoring op ons af: informatie, voedsel, verkeer en vervoer, energie en materialen. Aldus Tony Seba en James Arbib, oprichters van RethinkX.
Micro-organismen
Precisiefermentatie (PF) ontstaat nu in de sector voedsel en landbouw. Hij is gebaseerd op micro-organismen, en ze kunnen bijna elk complex organisch molecule voortbrengen. De techniek heeft het in zich dat deze de agrarische industrie totaal kan veranderen. RethinkX vergelijkt dit met de domesticatie van planten en dieren. De eerste domesticatie stelde ons in staat, macro-organismen (vee) te gebruiken voor ons voedsel. Met de tweede domesticatie kunnen we micro-organismen gebruiken.
Fermentatie is het proces waarbij micro-organismen nuttige stoffen maken uit ruw organisch materiaal. Precisiefermentatie is een speciaal geval; hiermee kunnen we eiwitten, koolhydraten en vetten produceren, evenals vele andere moleculen die voorkomen in melkproducten, vlees, eieren, vis; en zelfs niet-eetbare producten als kleurstoffen en leer. Dit heeft enorme gevolgen. Zoals RethinkX het zegt, ‘voor de eerste keer in de geschiedenis is de ongebreidelde exploitatie van planten, dieren en de planeet niet meer nodig.’ We hoeven niet langer dieren te mishandelen voor ons voedsel. Met precisiefermentatie kunnen we in principe elk voedsel maken. Deze ontdekking gaat onze verhouding tot de natuurlijke wereld veranderen. We kunnen hiermee zelfs de klimaatcrisis oplossen.
Het ontwrichtende effect van precisiefermentatie
Kortom, precisiefermentatie kan voedselindustrie en landbouw overhoop gooien. Fabrieken van precisiefermentatie worden de nieuwe boerderijen. Dat gaat onze verhouding tot de natuur fundamenteel veranderen. We hoeven planten en dieren niet meer te gebruiken (of misbruiken). We hoeven hen geen leed meer aan te doen, of hen te ontleden tot zaken die wij kunnen gebruiken. We programmeren gewoon micro-organismen, zodat ze maken wat wij nodig hebben. RethinkX vindt dat voedsel gemaakt met precisiefermentatie niet genetisch gemanipuleerd is. Want wij maken dit uit eiwitten, en eiwitten bevatten geen genetisch materiaal. ‘Het DNA van een enkele sojaplant of kip volstaat om een oneindige hoeveelheid soja- of kippeneiwit te maken.’
Met precisiefermentatie verandert onze productiewijze: eerst ontleedden we het natuurproduct, nu scheppen we wat we nodig hebben. We maken er dezelfde spullen mee, maar zonder schade toe te brengen. Bijvoorbeeld zonder dierenleed. Bovendien ontstaan er met precisiefermentatie geen nevenproducten – stoffen die vaak niet nuttig zijn voor ons, terwijl ze wel schadelijk zijn voor het milieu. RethinkX denkt dat veel land, nu gebruikt voor dieren (70% van landbouwgrond) vrijgemaakt zal worden. Deze gebieden kunnen worden herbebost. Goed voor het klimaat.
Goedkoper voedsel
Precisiefermentatie heeft veel nuttige gevolgen. Langs deze weg geproduceerd voedsel zal goedkoper en beter zijn dan traditioneel voedsel. Bovendien kan met precisiefermentatie overal ter wereld voedsel worden ontworpen en geproduceerd. Hiermee wordt voedselproductie gedemocratiseerd, en geografische voordelen worden uitgeschakeld.
En precisiefermentatie is nog maar het begin. Deze wordt nu gecombineerd met een geheel nieuw productiemodel dat we voedsel-als-software noemen. Hierbij ontwikkelen we individuele moleculen. Onderzoekers zullen de ‘recepten’ dan uploaden naar databases. Deze vormen moleculaire kookboeken: voedselmakers overal ter wereld kunnen deze gebruiken om producten te ontwerpen. Net zoals softwareontwikkelaars apps ontwerpen.
Naar een lokaal system
En dit gaat ingrijpende gevolgen hebben. Tot nu toe hing ons voedselsysteem af van schaarse grondstoffen. Het gaat zich nu ontwikkelen tot ‘een veerkrachtig en lokaal systeem gebaseerd op creatieve productie uit overvloed’. Zoals RethinkX zegt, hierdoor wordt het gemakkelijker om voedselproductie te stabiliseren, te funderen in de gemeenschap, en te democratiseren. Bovendien zal dit milieuschade minimaliseren; terwijl het de productie maximaliseert van heerlijk, voedzaam en overvloedig eten voor iedereen. Dit zal ‘een verspreid toegankelijk, open-source goedkoop voedselsysteem’ mogelijk maken, ‘waar ondernemers overal voedsel kunnen ontwerpen en produceren, met vrij lage entreekosten.’
Natuurlijk zal deze nieuwe technologie een blijvende invloed hebben. Om een voorbeeld te geven: we moeten hiervoor snel eigendomsrechten en goedkeuringsprocessen ontwerpen.
Eiwitten
Het belangrijkste voedselbestanddeel in de komende verstoring zullen eiwitten zijn. Moderne eiwitten zullen goedkoper zijn dan het voedsel van vandaag. RethinkX profeteert dat ‘tegen 2030 eiwitten vijf keer zo goedkoop zullen zijn als bestaande dierlijke eiwitten, en tien keer zo goedkoop in 2035. Uiteindelijk zullen eiwitten zo goedkoop worden als suiker.’ Bovendien zal voeding eindeloos gevarieerd zijn. Het zal goedkoper zijn, en ‘voedzamer, gezonder, beter smakend en gemakkelijker te bereiden.’
De veehouderij zal het meest worden getroffen. Moderne voedselindustrieën zullen dezelfde voedingsmiddelen produceren als de veehouderij, maar goedkoper en beter smakend. Binnen een paar jaar zal het houden van koeien al bedreigd worden met bankroet. Nu al zijn er vleesalternatieven op de markt, die de vleesmarkt verstoren.
Kostengelijkheid
Als eenmaal kostengelijkheid is bereikt, zal de ontwikkeling versneld doorzetten. Want de melkveehouderij is al nauwelijks meer winstgevend. Dan is het vervangen van een klein percentage van de ingrediënten al voldoende om de hele sector in de afgrond te storten. Voor de melkveehouderij denkt RethinkX dat melkeiwitten het essentiële bestanddeel vormen. Het vervangen van deze eiwitten zou een waterval aan verstoringen kunnen veroorzaken – elkaar overlappend, versterkend en aanjagend. Uiteindelijk zal dit de hele sector ten val brengen. Als gevolg van een ‘doodsspiraal van stijgende prijzen, teruglopende vraag en omkering van schaalvoordelen.’ En dat lang voordat we met moderne technieken de perfecte cellulaire biefstuk kunnen maken.
Door deze verstoring van de voedselsector komt veel land vrij dat werd gebruikt voor veeteelt – misschien wel 80%. Dit zal veel effect hebben op klimaatverandering. Want zelfs zonder actieve herbebossing zal de ‘passieve herbebossing’ zorgen voor afvang en opslag van 20% van de hedendaagse wereld-uitstoot van kooldioxide.
Voedsel-als-software
Uiteindelijk leiden deze ontwikkelingen naar een model dat RethinkX voedsel-als-software noemt. Dit zal onze hele voedselketen ingrijpend veranderen. Het resultaat van wetenschappelijk onderzoek zal worden gepubliceerd in ‘moleculaire kookboeken’. Hierin worden voedselrecepten op dezelfde manier beschreven als designapps door ontwikkelaars van software. In dit model worden recepten voortdurend verbeterd. ‘Elke versie beter en goedkoper dan de vorige’. Een geheel gedecentraliseerd system, waardoor fermentatieboerderijen kunnen komen te staan binnen of dichtbij steden – daar waar de consumenten zijn.
En bedenk dan wel dat modern voedsel 100 keer zo efficiënt omgaat met land, 10-25 keer met de grondstof, 20 keer met tijd, en 10 keer met water. Terwijl er bovendien minder afval wordt geproduceerd.
Plaatselijke voedselproductiesystemen
Dat betekent dat voedsel-als-software plaatselijke systemen van voedselproductie zal voortbrengen, veel stabieler en schokbestendiger dan ons huidige model. Deze systemen hebben minder te lijden van veranderingen in volume en prijs; veroorzaakt door variaties in seizoenen, weer, droogte, ziektes en andere natuurlijke, economische en politieke factoren. Bovendien zullen geografische omstandigheden geen concurrentievoordeel meer opleveren. Voedsel-als-software kan overal ter wereld worden gemaakt. Daardoor gaan we ‘van een gecentraliseerd voedselsysteem, afhankelijk van schaarse hulpbronnen, naar een verspreid systeem gebaseerd op overvloedige hulpmiddelen.’ Zo’n systeem zal ook invloed hebben op andere sectoren, zoals ‘gezondheidszorg, cosmetica en materiële productie’.
Kortom, we staan aan het begin van een revolutie in ons systeem van voedselproductie. Niet alleen zal de manier waarop wij voedsel maken fundamenteel veranderen; dit zal ook concurrentiepatronen in de sector beïnvloeden, waarbij nog niet te voorziene nieuwe structuren zullen ontstaan.
Interessant? Lees dan ook:
Naar precisielandbouw met kleinere milieueffecten
Perspectief voor de landbouw – het nieuwe boeren
Kringlooplandbouw, het toekomstmodel