Vijf jaar geleden bezochten wij het mooie tuinbouwbedrijf Koppert Cress in Monster in het Westland. Toen zei directeur Rob Baan al dat de tuinbouw zou zich moeten concentreren op verse producten voor een gezond voedingspatroon; met inhoudsstoffen waarmee ziekten als kanker, obesitas en diabetes 2 bestreden kunnen worden. Maar gezondheidsclaims, dat is verboden terrein voor de land- en tuinbouw. Gezond mag je volgens de Europese wetgeving alleen worden uit een pilletje.
Gepersonaliseerd voedsel
Wat is er veranderd sinds vijf jaar geleden? ‘Wij hebben flink uitgebreid, een aantal kleine bedrijven in de omgeving gekocht, kassen die wij geleidelijk beginnen te vullen. Wij hebben ook filialen in het buitenland, licentiehouders eigenlijk, onder andere een heel grote in Japan.’
‘De toekomst van de voeding ligt in gepersonaliseerd voedsel, afgestemd op je persoonlijke DNA. Daarin neemt groente een belangrijke plaats in. Onlangs organiseerden wij een ‘DNA-diner’ voor honderd mensen met een geïndividualiseerd menu. Wij hadden van iedereen DNA ontvangen en voor alle deelnemers een apart menu samengesteld. Grootte van de porties, voor ieder aparte groenten met voor hen toepasselijke inhoudsstoffen, ook rekening houdend met lichaamsgewicht. Het ideaal is dat voedsel zó gezond wordt voor ieder, zozeer aangepast aan de persoonlijke behoeften, dat wij geen pillen meer nodig hebben. En voeding moet zich houden aan de 80/20-regel: 80% groenten, 20% vlees. Van die 80% groenten weer 80% seizoensgroenten en 20% andere. Toen de mensheid ontstond hadden we ook al dit voedingspatroon. Het is duurzaam en gezond. In de 170.000 jaar dat wij bestaan is die behoefte aan voeding niet veranderd.’
Cressen: gezond
‘Wij telen op dit moment, naast ruim 30 eetbare bloemen en blaadjes, 35 cressen, jonge kiemplantjes, elk jaar komen er nieuwe bij. Volgend jaar zullen het er 80 zijn. Wij produceren voortdurend om borden mooi te maken. Restaurants (letterlijk: herstelplaatsen) zijn onze grootste afnemers. En we veredelen onze planten op inhoudsstof. Om niet opgegeten te worden maken plantjes hun eigen verdediging: inhoudsstoffen die giftig zijn voor schadelijke insecten maar niet voor ons. Kiemplanten hebben er nog veel meer van, vergelijk het mouten van gerst. Broccolikiemen zitten bijvoorbeeld vol sulforafaan. Het is een van de zogenoemde tweede-fase antioxidanten. Het lichaam verzet zich tegen deze stof en maakt antistoffen aan; deze antistoffen vallen weer kankercellen-in-aanleg aan. In Europa mogen we dat plantje niet verkopen als medicijn; in Japan echter wel.’
‘Wij mensen gaan tot het uiterste om onze dieren gezond te houden, wij zouden in onze ‘menshouderij’ hetzelfde moeten doen. Ruim 80% van onze huidige ziekten zijn lifestyle ziekten. Maar we bestrijden ze niet met verandering van lifestyle. Het recente Preventieakkoord dat de staatssecretaris heeft gesloten met de voedingssector schiet bijvoorbeeld zeer tekort: de BTW op groente en fruit gaat omhoog. We maken onszelf dus ziek. We kúnnen wel gezond eten; alleen laten we de voorlichting daarover nu over aan de grote multinationals. Land- en tuinbouw laten hier een grote kans liggen, ze promoten zichzelf volstrekt onvoldoende. En de supermarkten schieten ook tekort, waardoor de kennis bij de bevolking klein is. Ik heb een kraam gehad op de Markthallen, om onze producten aan de man te brengen. Tegenover ons was een kraam die donuts verkocht, die had altijd meer klandizie dan wij. In Japan zijn ze op dit punt een stuk verder. Daar mogen we gezondheidsclaims uitbrengen voor onze producten. De licentiehouder daar is drie keer zo groot als ons bedrijf in het Westland.’
Duurzaamheid
‘Wij zijn een zeer duurzaam bedrijf. Twee jaar geleden kregen wij de Koning Willem I prijs als meest duurzame onderneming van Nederland. Volgend jaar worden we CO2-positief, als we ons gaan verwarmen met aardwarmte. We hebben zonnecellen op het dak, diffuus glas dat een betere verdeling van het licht in de kas geeft, terugwinning van warmte, opslag van koude en warmte in de bodem en ledverlichting. Met onze aardwarmte kunnen wij warmte gaan leveren aan de stad. Het warme water komt uit de bodem op 90o, dat is veel te hoog voor ons. Het komt terug op 40o, dat is ideaal voor verwarming van de kas. Wij vangen in de zomer meer warmte, die we opslaan in de bodem, dan we in de winter weer gebruiken.’
Wat vind je zelf jullie leukste product? ‘Als wij onze Sechuan Buttons aan mensen geven om te proeven, geniet ik altijd van hun reactie. De bloemetjes geven een ‘elektrische’ ervaring. Het begint met een champagneachtig gevoel op het puntje van de tong, gevolgd door een tintelend en verdovend gevoel in de mond met een stortvloed aan speeksel. In China wordt het beschouwd als een medicijn.’
‘Wij willen graag van Nederland de gezondste delta van de wereld maken. Met negen medische universiteiten en Wageningen als landbouwuniversiteit moet dat lukken. De stad gezond maken, dat is ons ideaal. Dat is ook de kracht waarmee wij onze medewerkers motiveren. De jeugd van tegenwoordig pak je niet meer met een goed salaris; wij pakken ze met zingeving. Wij maken zinvolle producten, dat geeft richting aan het leven.’ Aldus Rob Baan.
Interessant? Lees dan ook:
Rob Baan (Koppert Cress): tuinbouw moet innovatiever worden
Precisietuinbouw: wat de consument wil
Verticale landbouw
Zeer interessant. Goed bezig.