Bacteriële resistentie tegen antibiotica blijft toenemen en wordt algemeen erkend als een dreigend probleem. Er wordt daarom veel onderzoek gedaan naar alternatieven. Eén van de veelbelovende middelen is cat’s claw. Deze plant uit het regenwoud is uitzonderlijk rijk aan fytochemicaliën. Wat is cat’s claw precies en wat zijn de mogelijke toepassingen?
Wat is cat’s claw?
Cat’s claw ofwel kattenklauw (Uncaria tomentosa) is een doornige klimplant uit het Amazonewoud van Peru, Bolivia en Brazilië. Onder de bevolking staat de plant bekend als uña de gato. Hij kan tot 30 centimeter dik en 30 tot 100 meter hoog worden.
De plant dankt zijn naam aan de klauwachtige doornen die aan de stam groeien, waarmee hij zich aan bomen en struiken vasthoudt. De inheemse bevolking van Zuid- en Midden-Amerika gebruikt schors, bast en wortels al duizenden jaren als middel bij infecties en chronische ontstekingen.
Waardoor interessant als geneesplant?
Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw wordt cat’s claw door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) al erkend als geneeskrachtige plant. Vooral het gebruik bij koorts, darmproblemen, artrose, artritis en andere ontstekingen is bekend.
Cat’s claw werkt verzachtend, celbeschermend, ontstekingsremmend en immunomodulerend. Hoewel veel van het onderzoek naar Cat’s claw gericht is op de antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen, begint meer onderzoek zich te richten op het antimicrobiële potentieel van de plant.
Uit onderzoek blijkt inmiddels dat de stoffen in cat’s claw op zichzelf of in samenwerking met antibiotica een antibacterieel potentieel hebben. Ook hebben ze een schimmelwerend en antiparasitair effect.
Onderzoek van dr. Zhang en collega’s toont aan dat cat’s claw effectief is bij de behandeling van groeiende en persisterende vormen van Borrelia burgdorferi, de veroorzaker van de ziekte van Lyme. Uit een ander onderzoek blijkt de antivirale activiteit van cat’s claw tegen het Dengue-virus. Cat’s claw is ook effectief gebleken tegen Enterococcus faecalis, Staphylococcus aureus en Candida albicans. Onderzoeken naar de antimicrobiële activiteit van cat’s claw tegen Micrococcus flavus en Bacillus subtilis zijn eveneens veelbelovend, al is de activiteit tegen deze microben wel zwakker dan die van reguliere antibiotica.
Hoe werkt cat’s claw?
Het effect cat’s claw zou vooral komen van indool- en oxindoolalkaloïden, polyfenolen en terpenoïden. Met deze overwegend giftige stoffen beschermt de plant zich mogelijk tegen de aanvallen van schimmels, virussen en bacteriën in het vochtige tropische woud.
Heeft het middel bijwerkingen?
De hoge niveaus van tannines in kattenklauw kunnen bij grote hoeveelheden leiden tot misselijkheid, maagklachten en diarree. In zeldzame gevallen kan cat’s claw een lage bloeddruk veroorzaken, evenals een verhoogd risico op bloedingen en zenuwschade. Ook zijn er gevallen bekend van anti-oestrogene effecten en een nadelige invloed op de nieren.
De tetracyclische oxindole alkaloïden in de bast kunnen het effect van andere alkaloïden omkeren en maagbloedingen veroorzaken door het antistollingseffect. Daarom zijn deze stoffen verwijderd uit de meest gebruikte middelen die cat’s claw bevatten.
Voor wie is cat’s claw niet geschikt?
Door de milde contraceptieve werking wordt aan vrouwen met een kinderwens geadviseerd om geen cat’s claw te nemen. Hetzelfde geldt voor vrouwen die borstvoeding geven, al is dit vooral vanwege een gebrek aan informatie.
Ook mensen met de volgende aandoeningen dienen cat’s claw te vermijden:
– Bloedingsstoornissen
– Auto-immuunziekte
– Nierziekte
– Leukemie
– Problemen met de bloeddruk
Iedereen die in afwachting is van een operatie dient eveneens het gebruik van cat’s claw te staken aangezien het middel bloedverdunnend kan werken.
Interacties met medicijnen
Cat’s claw kan interfereren met sommige medicijnen, zoals die voor bloeddruk, cholesterol, kanker en bloedstolling. Om die reden zou iedereen die deze middelen gebruikt, eerst moeten overleggen met een arts voordat hij cat’s claw gaat gebruiken.
Meer informatie over natuurlijke middelen en hun werking is te vinden in Nutribites kennisbank.
Bronnen
Blanck, J.J. et al. (2022). Comprehensive Review of the Components in Cat’s Claw (Uncaria tomentosa) and Their Antibacterial Activity. AppliedChem, 2(1), 1-29.
Whitmire, K. (2020). Potential Antimicrobial Activity of Cat’s Claw in the Management of Persistent Lyme Disease. Clinical Applications for Scientific Innovation.
Erowele, G.I. et al. (2009). Pharmacology and therapeutic uses of cat’s claw. American journal of health-system pharmacy, 66(11), 992-5.
Styczynski, J. et al. (2006). Alternative medicine remedies might stimulate viability of leukemic cells. Pediatric blood and cancer, 46(1), 94-8.
Tabassum, N. (2011). Role of natural herbs in the treatment of hypertension. Pharmacognosy reviews, 5(9), 30–40.
Hilepo, J.N. et al. (1997). Acute renal failure caused by ‘cat’s claw’ herbal remedy in a patient with systemic lupus erythematosus. Nephron, 77(3), 361.
Flythe, J.E. et al. (2009). Silicate nephrolithiasis after ingestion of supplements containing silica dioxide. American journal of kidney diseases, 54(1), 127-30.
Vogel, J.H.K. et al. (2005). Integrating complementary medicine into cardiovascular medicine. A report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents (Writing Committee to Develop an Expert Consensus Document on Complementary and Integrative Medicine). Journal of the American College of Cardiology, 46(1), 184-221.
Ineterssant? Lees dan ook:
Resistentie tegen antibiotica, en hoe die te overwinnen
Chemie versus bacterie, # 54. Als chemie en biotech samen optrekken
Chemie versus bacterie, # 47. De bedreigingen in de 21ste eeuw