In aanloop naar Parijs 2015, de nieuwe grote klimaattop, publiceren onderzoekers veel scenario’s over het terugdringen van broeikasgassen. In de loop van de jaren zijn deze pessimistischer geworden. Naarmate de wereld adequate maatregelen langer uitstelt, moet zij harder gaan ingrijpen … Read more
Ecomodernisme! Het zou een doorbraak kunnen betekenen in de patstelling tussen voorstanders van economische groei en hen die radicale veranderingen voorstaan, bijvoorbeeld ter voorkoming van klimaatrampen. De term combineert elementen van beide kanten. Daarom begon ik met hoge verwachtingen ‘An … Read more
Microplastics vormen een belangrijke bron van waterverontreiniging. Het meeste afval in oceanen en zoetwater bestaat uit plastics. Het gaat niet alleen om grote dingen als plastic flessen en zakken, maar ook om microplastics, al was het alleen al doordat de … Read more
In een bescheiden ruimte in Amsterdam huist Transnatural Design, een organisatie die ‘slim ontwerp en adembenemende kunst biedt, waarin natuur & technologie tot elkaar komen…. Transnatural onderzoekt manieren om onze leefruimtes te (her)ontwerpen zodat mensen, natuur en technologie kunnen groeien … Read more
Het Hoger Beroeps Onderwijs (HBO) heeft de afgelopen jaren een grote ontwikkeling doorgemaakt, zegt Han van Osch van Avans Hogeschool. Het is veel meer gericht op de praktijk dan vroeger en speelt direct in op de behoeften van bedrijven. In … Read more
Ze zijn zo mooi, de advertenties van producten die ‘100% natuurlijk’ zijn. In pastelkleuren zweven ons schattige bloemen en beestjes voorbij. Natuurlijk is ‘in’. Voor de consument die ‘puur’ wil wordt de wreedheid van de natuur goed verborgen gehouden. En … Read more
In ons interview met Rudy Rabbinge hadden we het ook over de toekomst van de landbouw. Hoe kan deze zich ontwikkelen op zo’n manier dat deze de aarde van voedsel blijft voorzien bij een groeiende wereldbevolking? En ook nog grondstoffen … Read more
Er is niets mis met genetische modificatie en zijn toepassing in de landbouw (groene biotechnologie), zegt Rudy Rabbinge; de landbouw heeft innovatie nodig, en GM technologie helpt ons daarbij omdat zij sneller en nauwkeuriger werkt. Maar Monsanto en Syngenta, de … Read more
Met haar boek ‘De natuur als uitvinder’ heeft Ylva Poelman fraai de bionica neergezet als het vak van de toekomst. Bionica is leren van de natuur: het toepassen van succesvolle oplossingen uit de natuur – miljarden jaren aan innovatie gratis … Read more
Een van de vele ondernemers die producten van vezelhennep op de markt brengen, is Esther Molenwijk. Met haar enthousiasme sleept ze iedereen mee. Zoals ook ons. Zij verkoopt dit jaar thee van het blad van de hennepplant. ‘Een lekkere, gezonde … Read more
Lang geleden, in de jaren ’70 van de vorige eeuw, zaten milieumensen als ik met een dilemma, kort gezegd: vervuiling of soberheid. Welvaart bracht vervuiling met zich mee, dus het alternatief voor vervuiling was in laatste instantie het aanhalen van … Read more
Cascadering is de jongste beleidsterm voor meervoudig gebruik van biomassa: een gebruik waarin biomassa ‘boven in’ begint, als materiaal (zoals als meubel of groene plastic) en eindigt in de goedkoopste vorm: als energie. Cascadering wordt in beleidskringen breed ondersteund, althans … Read more
‘Hennep is een zeer veelzijdig gewas’, zegt René Sauveur van Pantanova, een Nederlands adviesbedrijf op het gebied van hennepteelt en –verwerking. Maar de markt is moeilijk en moet worden veroverd. Neen, we hebben het niet over de hennepsoort waaruit THC … Read more
De twaalfde netwerkbijeenkomst Biobased Economy in Amsterdam, gisteren, straalde weer optimisme uit. Niet in het minst door de goede berichten van die twee prijswinnende vlaggenschepen van de Amsterdamse biobased economy, Avantium en Photanol. The sky is the limit voor Photanol … Read more
Groene chemie is niet alleen een andere wetenschap dan de bestaande, fossiele chemie; groene chemie vertegenwoordigt ook een andere filosofie. Terwijl de chemische industrie nu probeert ingewikkelde verbindingen op te bouwen uit eenvoudige stoffen, zal de groene industrie uitgaan van … Read more
In het eerste artikel over groene chemie zagen we dat biokatalyse hierin een hoofdrol speelt. Dit heeft geleid tot een voorkeur voor grondstoffen uit de landbouw, eerst in de kleinschalige fijnchemie en nu ook bij de zich ontwikkelende groene grootschalige … Read more
Consumentenelektronica vormen een snel groeiende bron van afval. Mobiele telefoons, tablets en dergelijke worden typisch gemaakt van niet-afbreekbare plastics uit fossiele grondstoffen, en deels uit milieuschadelijke materialen. Een nieuw ontwikkelde chip, waarin de metalen ondergrond vervangen is door microvezels van … Read more
Soms lijkt alle fascinatie voor moderne technologie zich te concentreren op ICT: robots, zelfsturende auto’s, mobiele telefoons met hun apps. De groene chemie, net zozeer een doorbraaktechnologie, komt nauwelijks aan bod en is toch al bijna 20 jaar in ontwikkeling. … Read more
Biobrandstoffen waren aantrekkelijk toen de olieprijzen ver boven de $ 100 per vat lagen. Bedrijven deden het goed en er gingen bijna duizend bloemen bloeien. Maar toen zakten de olieprijzen tot $ 50 en lager – en vele biobrandstofbedrijven overleefden … Read more
Duurzaamheid, het woord is zo vaak gebruikt dat sommigen al een tijd lang zoeken naar alternatieven. Maar op vele plaatsen inspireert het perspectief van duurzaamheid gelukkig nog altijd; zoals in het onderwijs, gezien de vele leergangen, cursussen, masters en prijzen … Read more
Vorige maand bereikte het Europese Parlement eindelijk overeenstemming over een nieuw compromis over het gebruik van biomassa voor energie. Nova Institut zette de belangrijkste gevolgen van deze nieuwe regels voor de (concurrerende) biochemicaliën- en biomaterialensector op een rijtje. Concurrentie om … Read more
Bioplastics zijn nog maar net begonnen aan hun ontwikkeling, zei Andy Sweetman van Innovia op de Bio!Pac conferentie vorige week. Plastics uit aardolie zijn aan het eind van hun leerperiode, zij kunnen niet veel beter meer worden. Maar bij bioplastics … Read more
Een van de discussies op de Bio!Pac conferentie, georganiseerd door Bioplastics Magazine en Holland Bioplastics vorige week in Amsterdam, ging over biologisch afbreekbaar versus biobased (gemaakt uit groene grondstoffen). Bioplastics, waarover de conferentie ging, zijn lang niet allemaal biologisch afbreekbaar. … Read more
Genetische modificatie dringt met grote snelheid verder door in onze maatschappij – de biobased economy is er grotendeels afhankelijk van. Veel discussie is daar niet over, onkunde en laissez-faire overheersen. En toch is die discussie steeds dringender nodig, zeker nu … Read more
‘Plantenstoffen staan in de belangstelling bij de industrie: in de agrochemie, de cosmetica en de farmacie,’ zegt Leon Mur, directeur van het Kenniscentrum Plantenstoffen. Voor die industrie heeft het centrum de laatste jaren een ‘bibliotheek’ samengesteld van stoffen die voorkomen … Read more
Vandaag, 22 april, is Mother Earth Day. De dag wordt internationaal gevierd, en ondersteund door de Verenigde Naties. Het thema van dit jaar is: ‘Nu moeten wij de leiding nemen’. ‘De grote beslissingen die voor ons liggen,’ aldus VN secretaris-generaal … Read more
De productie van levulinezuur trekt aan. Levulinezuur is één van de chemicaliën uit de beroemde lijst van ‘groene chemische bouwstenen’ van het Amerikaanse Department of Energy, zo’n tien jaar geleden. De chemische industrie is gebouwd rond het maken en verder … Read more
De industrie gaat de synthetische biologie omarmen. Zij kan haast niet anders, met de belofte van hogere opbrengsten, zuiverder producten en veel kleinere effecten op het milieu. Maar gaan hun consumenten dat accepteren? Dit is het zesde artikel in een … Read more
Arme Rabobank! Potentieel is zij een van de belangrijkste financiers van de biobased economy. Maar de bank zal toch geen afscheid moeten nemen van het coöperatief bankieren, net nu de biobased economy dit nodig lijkt te hebben? Het coöperatief bankieren … Read more
Landbouw en chemie groeien naar elkaar toe. Als zij één geheel gaan vormen, zal dit de innovatiegolf van de 21e eeuw op gang brengen, zei Daan Dijk van de Rabobank op de World Bio Markets conferentie. Samen zullen zij een … Read more
Vorig jaar nam Ecover een moedige beslissing. Het besloot palmolie (bekend om zijn slechte duurzaamheid) af te danken als grondstof voor veel van zijn schoonmaakmiddelen, en te vervangen door een olie, ook gemaakt uit groene grondstoffen, met behulp van genetisch … Read more
Een ‘doorbraaktechnologie’, dat is wat Elevance Renewable Sciences de metathesereactie noemt waarop het bedrijf is gebouwd; en het vermeldt daarbij altijd trots de woorden ‘Nobelprijs winnend’ (Chemie, 2005). Elevance gebruikt deze reactie om zijn grondstof, voornamelijk palmolie (maar potentieel ook … Read more
Synthetische biologie biedt vele mogelijkheden om natuurlijke materialen op een andere manier te maken, zelfs ons voedsel. Ja, dat zou synthetisch voedsel betekenen. Veel mensen zouden dit idee direct verwerpen, maar het zou toch de moeite waard kunnen zijn, de … Read more
Novamont is een Italiaans bedrijf dat materialen en biochemicaliën wil ontwikkelen door de integratie van chemie en landbouw. Het is een van de vlaggenschepen van de snel groeiende Italiaanse bio-economie. Op de World Biomarkets Conference in Amsterdam spraken we met … Read more
Gisteren schreef ik over de problemen van Friends of the Earth met de vanilline die door Evolva wordt verkocht. Deze stof wordt gemaakt door organismen die zijn veranderd met synthetische biologie – maar mag toch ‘natuurlijk’ genoemd worden van instanties … Read more
Vorig jaar voerde Friends of the Earth actie tegen ‘natuurlijke’ vanilline gemaakt door genetisch gemodificeerde gisten, onder de titel ‘Extreme Genetic Engineering in Your Ice Cream?’ De organisatie kreeg toezeggingen van grote ijsproducenten als Häagen Dasz dat zij dit product … Read more
Een van de belangrijkste bronnen van zorg over de wereldvoedselvoorziening is de productie van eiwitten. In een nieuw rapport suggereert Lux Research dat ‘vlees en vis in de komende tientallen jaren steeds minder de markt zullen gaan beheersen,’ en dat … Read more
Vandaag en morgen is de Wereldwijde Dag van de Desinvestering (Global Divestment Day), de dag waarop maatschappelijk bewuste burgers over de hele wereld vragen aan institutionele beleggers als universiteiten en pensioenfondsen om hun gelden terug te trekken uit gas-, olie- … Read more
Het Myco Design Lab van de Amsterdamse (internationale) kunststichting Mediamatic verbindt de werelden van industrie en kunst. Dit programma gaat over alles wat wij kunnen doen met mycelium, de veelal ondergrondse schimmeldraden die het vegetatieve deel van schimmels vormen. Het … Read more
Een koolstofbelasting moeten we nu invoeren, nu de energieprijzen laag zijn, zei de Britse econoom Paul Ekins vorige week in Den Haag op een symposium over groene groei. Zodat je de noodzakelijke omwenteling naar een belasting op grondstoffen kunt inzetten … Read more
In de toekomst zullen we onze materialen misschien niet meer blazen of spuitgieten, maar laten groeien. Tenminste, als we kiezen voor mycelium, het groenst mogelijke materiaal: uit groene grondstoffen, groeiend op elke ondergrond (vooral op afval), en volledig afbreekbaar in … Read more
Er is niets mis met bio-energie; er is iets mis met de ambities die zijn voorstanders ermee hebben: het klimaat te redden. Want daarvoor zijn hoeveelheden biomassa nodig die land- en bosbouw niet kunnen produceren; of alleen ten koste van … Read more
Op het eerste gezicht leek de gedachtewisseling zo goed bij de bijeenkomst ‘Een duurzame bio-economie in 2030: zijn we op de goede weg?’. Belegd door de Commissie Duurzaamheidsvraagstukken Biomassa, in de wandelgangen meestal commissie-Corbey genoemd naar haar voorzitter. Maar onder … Read more
De meest briljante lezing op EFIB afgelopen oktober werd – naar mijn mening – gegeven door Johanna Buchert, een Finse professor die werkt bij VTT, het Technische Onderzoekscentrum van Finland. Ze liet het grote scala producten zien dat we met … Read more
Energiebesparing is onze goedkoopste energiebron, met een zeer groot potentieel. Dit is al veertig jaar het geval, en het zal waarschijnlijk nog enkele tientallen jaren het geval zijn. En toch gaat 99% van energiebeleid en energiediscussie over energielevering. Door ‘grote … Read more
Mariene biotechnologie, de wetenschap van biochemische processen in waterorganismen, is een uitdagend onderzoeksveld met mogelijk zeer interessante ontdekkingen als nieuwe antibiotica, cosmetica en voedingsmiddelenadditieven – al zijn er tot nu toe weinig commerciële activiteiten uit voortgekomen. De milieus waarin de … Read more
Nog maar een paar jaar geleden leken aromaten uit groene grondstoffen ver weg. Aromatische stoffen konden zo gemakkelijk worden gewonnen uit (fossiele) nafta, dat bio-aromaten een toekomstdroom leken. Vooral doordat de belangrijkste mogelijke bron, lignine, zo moeilijk te ontleden is. … Read more
Inbiose is zeker een van de verrassende nieuwe bedrijven in de groene industrie. Deze spin-off van de Universiteit van Gent specialiseert zich in speciale koolhydraten: zeer complexe structuren die bestaan uit een exact gecontroleerde volgorde van eenvoudige suikermoleculen. Oligosachariden, in … Read more
Hoe gaat Nederland zijn geld verdienen over vijfentwintig jaar, en dat ook nog op een duurzame manier? Hoe bereidt ons land zich voor op de wereld van 2040? Door groene groei, op basis van de ontwikkeling van duurzame producten en … Read more
Leden van de Tweede Kamer. Het doet ons veel plezier dat uw commissie heeft besloten ons boek Groene Groei in ontvangst te nemen. Want wij denken dat onze vraagstelling alle Nederlanders aangaat. Die vraag is: ‘hoe gaat Nederland zijn geld … Read more