De wereld zal anders tegen duurzame energie moeten gaan aankijken. Visionair en grootschalig denken is vereist. De tijd is voorbij dat zonne- en windenergie ‘ingepast’ moesten en konden worden in de omgeving. Duurzame energie gaat integendeel vanaf nu de omgeving … Read more
Meer dan 150 organisaties steunen een nieuwe verklaring die oproept tot een wereldwijd verbod voor oxo-afbreekbare plastics in verpakkingsmateriaal. Onder de ondertekenaars zijn grote bedrijven, bedrijfstakorganisaties, maatschappelijke organisaties, onderzoekers en politici. Onder meer M&S, PepsiCo, Unilever, Veolia, British Plastics Federation … Read more
Duurzame energiebronnen zijn van nature overal ter wereld te oogsten, en daarom zelf niet een bron van internationale conflicten. Maar zij maken gebruik van kritische materialen – materialen waarvan de aanvoer onzeker kan zijn, zeker als duurzame energie sterk zou … Read more
In de geopolitiek is lange tijd de verdeling van fossiele brandstoffen in de aardkorst zeer belangrijk geweest: dit zijn de belangrijkste bezittingen in een wereld gebaseerd op fossiele brandstoffen. Zij zullen nog enkele tientallen jaren in gebruik zijn, maar hun … Read more
Jammer genoeg worden kleren, zelfs als ze gemaakt zijn van biologische, milieuvriendelijke of gerecyclede materialen, zelf meestal niet hergebruikt of gerecycled. De meeste oude kleren worden gestort of verbrand. Metabolic heeft kort geleden een partnership gesloten met Fashion for Good, … Read more
Sommige auteurs over energie denken dat systeemveranderingen een ernstig probleem zullen gaan vormen voor duurzame en variabele energie. De kosten zouden uit de hand kunnen lopen door instabiliteit van het elektriciteitsnet en/of de maatregelen om deze te voorkomen. Maar sommige … Read more
Toen duurzame energie nog jong en onbetekenend was, verkondigden de tegenstanders dat duurzame bronnen nooit zouden voldoen. Wij zouden altijd traditionele energievormen (fossiel en/of kernenergie) nodig hebben omdat we ook energie willen gebruiken als de wind niet waait en de … Read more
De zonnecelindustrie is in heftige beweging. Zonnecellen worden steeds goedkoper en de vraag ernaar groeit elk jaar met 30%. Dat betekent een enorme uitdaging voor een industrie die nu al vrij groot is, met dit jaar naar verwachting een omzet … Read more
Zonne-energie (photovoltaics, PV) is niet langer meer die mooie maar weinig relevante manier om energie op te wekken, maar gaat de basis vormen van de energievoorziening. De wereld zal anders tegen PV moeten gaan aankijken: zich aan zonne-energie aanpassen, in … Read more
In drie columns heb ik de kwestie onderzocht van bijensterfte en neonicotinoïden (neonics), en ook de gevolgen van insecticiden voor bestuivende insecten en natuurlijke vijanden van schadelijke insecten, en tenslotte de diensten die biodiversiteit levert aan landbouw en economie. Misschien … Read more
In de eerste twee columns in deze serie heb ik de problemen laten zien van het vinden van de waarheid over neonicotinoïden en hun effect op bestuivende insecten. De inzet is hoog. Neonicotinoïden maken een derde uit van alle insectenbestrijdingsmiddelen … Read more
Neonicotinoïden (neonics) hebben een overwegend schadelijk effect op bijen en andere bestuivende insecten – niet verwonderlijk, want deze ‘neonics’ zijn bedoeld om (in veel hogere concentraties) insecten te doden. Maar het blijkt erg moeilijk om betrouwbare informatie te verzamelen over … Read more
Nu de strijd rond neonicotinoïden in de Europese Unie in een beslissende fase komt, en mijn mailbox barst van paniekberichten van beide zijden, besloot ik dat ik het naadje van de kous wilde weten over de bijensterfte: zijn neonicotinoïden (in … Read more
Twee factoren worden steeds weer onderschat in het energiebeleid: de mogelijkheden van efficiënter energiegebruik (check hier) en die van duurzame energie. In onze eerste column zagen we dat belangrijke voorspellers de groei van de vraag overschatten. Wij voorzien dat de … Read more
Twee factoren worden steeds weer onderschat in het energiebeleid: de mogelijkheden van efficiënter energiegebruik (check hier) en die van duurzame energie. In Parijs hebben wereldleiders uitgesproken dat zij de opwarming van de aarde willen beperken tot 2 oC of minder. … Read more
Een jaar geleden sprak ik op een symposium van Het Groene Brein Roots! een opleidingscoördinator van de lerarenopleiding van Hogeschool Rotterdam. Hij noemde dat hij bezig was met een ontwikkeling om onderwijs in duurzaamheid in het Voortgezet Onderwijs, het VO, … Read more
Duurzame materialen moeten keurmerken krijgen, zegt Daan Bruggink. Hij is ervan overtuigd dat ontwikkelaars in de bouw door het opnemen van duurzame materialen in keurmerken vanzelf over de streep worden getrokken. Energie bijvoorbeeld is al heel hoog gewaardeerd, zegt Daan, … Read more
Voor duurzaam bouwen moet je een team organiseren, zegt Daan Bruggink. Zo’n (bouw)team is niet nieuw, dat heeft hij niet zelf bedacht, maar daar wordt veel te weinig gebruik van gemaakt. Je hebt elkaars kennis nodig. De ontwerper heeft geen … Read more
Daan Bruggink, een van de vlaggendragers van duurzaam bouwen in Nederland, wil vooral natuurlijk bouwen. ‘Bij ORGA kijken we als eerste naar een natuurlijke vorm,’ zegt hij. ‘Ten tweede naar natuurlijke technieken zoals biomimetica, biomimicry. Bijvoorbeeld, een ijsberenhuid is zwart … Read more
Bij de Bio-Based Products World conferentie, in maart in Amsterdam, troffen twee voordrachten mij als erg belangrijk voor onze tijd: die van Tom Domen (Ecover) en van Caroline Laurie (Kingfisher). Deze bedrijven bewegen zich op de consumentenmarkt, en hebben kennelijk … Read more
Een van mijn favoriete blogs, grist.org, had deze week een artikel over een onderwerp waarover ik nog nooit had gehoord: gene drive. Een belangrijk onderwerp waarover wij onze lezers direct moeten inlichten. Of misschien toch een hype, zoals een van … Read more
Fosfor is een essentieel element voor het leven op aarde. Het zit in DNA, in botten en het is onmisbaar bij energieprocessen in levende cellen. Toch werd het na zijn ontdekking in 1669 door Hennig Brand beschouwd als een duivels … Read more
Een nieuw macro-economisch rapport werd vandaag gelanceerd bij de opening van de ECO-BIO conferentie in Rotterdam. Duurzame biomassa is essentieel voor klimaatbeleid en toekomstige economische ontwikkeling, zegt het LEI/Copernicus rapport, dat handelt over Nederland. In de woorden van Luuk van … Read more
Roundup, wetenschappelijke naam glyfosaat, is het meest gebruikte en meest bekritiseerde onkruidbestrijdingsmiddel. Officiële studies verklaren steeds weer dat het middel niet heel giftig is voor mens en dier; maar er is een hardnekkige onderstroom die Roundup verbindt met alle moderne … Read more
We kennen natuurlijk allemaal de verhalen over DDT van vijftig jaar geleden, maar om nu te zeggen dat we daar iets van geleerd hebben, nou nee. Ton Schoot Uiterkamp, ex – maar nog zeer actief – milieuhoogleraar in Groningen, zit … Read more
In discussies over genetische modificatie zorgt de naam Monsanto altijd voor controverse. Voor- en tegenstanders kunnen beide zeer emotioneel zijn. Wij zullen betogen dat Monsanto de verkeerde afslag heeft genomen in de groene biotechnologie. Dit is het tweede artikel in … Read more
In aanloop naar Parijs 2015, de nieuwe grote klimaattop, publiceren onderzoekers veel scenario’s over het terugdringen van broeikasgassen. In de loop van de jaren zijn deze pessimistischer geworden. Naarmate de wereld adequate maatregelen langer uitstelt, moet zij harder gaan ingrijpen … Read more
Microplastics vormen een belangrijke bron van waterverontreiniging. Het meeste afval in oceanen en zoetwater bestaat uit plastics. Het gaat niet alleen om grote dingen als plastic flessen en zakken, maar ook om microplastics, al was het alleen al doordat de … Read more
Er is niets mis met genetische modificatie en zijn toepassing in de landbouw (groene biotechnologie), zegt Rudy Rabbinge; de landbouw heeft innovatie nodig, en GM technologie helpt ons daarbij omdat zij sneller en nauwkeuriger werkt. Maar Monsanto en Syngenta, de … Read more
De enorme gebruiksmogelijkheden van polyethyleen, polypropyleen, polystyreen, polyvinylchloride en andere polyolefinen zijn onbetwistbaar, maar hun werkelijke prijs is discutabel. Mijn tienerdochter bakt in onze keuken zo nu en dan koekjes. De ingrediënten – bloem, suiker, chocolade enzovoorts – zijn voor … Read more
Ruim tien jaar geleden hebben we in een gezaghebbend tijdschrift (1) een voorspelling gedaan over het maken van ingewikkelde moleculen, vooral medicijnen. Wij voorzagen de integratie van chemo- en biokatalyse in een reactor die tegelijkertijd katalysator zou zijn. Een zeer … Read more
Duurzaamheid, het woord is zo vaak gebruikt dat sommigen al een tijd lang zoeken naar alternatieven. Maar op vele plaatsen inspireert het perspectief van duurzaamheid gelukkig nog altijd; zoals in het onderwijs, gezien de vele leergangen, cursussen, masters en prijzen … Read more
Vorig jaar nam Ecover een moedige beslissing. Het besloot palmolie (bekend om zijn slechte duurzaamheid) af te danken als grondstof voor veel van zijn schoonmaakmiddelen, en te vervangen door een olie, ook gemaakt uit groene grondstoffen, met behulp van genetisch … Read more
Energiebesparing is onze goedkoopste energiebron, met een zeer groot potentieel. Dit is al veertig jaar het geval, en het zal waarschijnlijk nog enkele tientallen jaren het geval zijn. En toch gaat 99% van energiebeleid en energiediscussie over energielevering. Door ‘grote … Read more
Hoe gaat Nederland zijn geld verdienen over vijfentwintig jaar, en dat ook nog op een duurzame manier? Hoe bereidt ons land zich voor op de wereld van 2040? Door groene groei, op basis van de ontwikkeling van duurzame producten en … Read more
Leden van de Tweede Kamer. Het doet ons veel plezier dat uw commissie heeft besloten ons boek Groene Groei in ontvangst te nemen. Want wij denken dat onze vraagstelling alle Nederlanders aangaat. Die vraag is: ‘hoe gaat Nederland zijn geld … Read more
Ze waren met tientallen gekomen naar de Balie in Amsterdam, naar het Winddebat, om zich te laten horen. Tegenstanders van windenergie. Hun komst en vooral hun inzet toonde aan dat het debat over windenergie nog lang niet is gaan liggen. … Read more
De voedselvoorziening moet absolute prioriteit hebben, ook in een biobased economy. Zegt Rudy Rabbinge, emeritus hoogleraar duurzame ontwikkeling en voedselzekerheid aan Wageningen UR. Daarom wil Rabbinge geen biobrandstoffen uit de landbouw maar wel hoogwaardige producten als vitaminen en bioplastics. De … Read more
Duurzame energievoorziening is natuurlijk in de eerste plaats een zaak van duurzame energiebronnen. Maar hun wisselende aanbod maakt grote aanpassingen in het elektriciteitsnet nodig. Op alle niveaus in het net, vanaf de huisaansluiting tot aan het koppelnet, zal energieopslag een … Read more
Momenteel worden autobanden na gebruik verbrand, omdat recycling te moeilijk is. Een nieuw programma TREC, waarvoor Michelin samenwerking heeft gezocht met het biotechnologische bedrijf Protéus, moet daarin verandering brengen. Recycling van autobanden, het is mogelijk met devulkanisatie. Michelin is al … Read more
Gemeentes verklaren zich ‘schaliegasvrij’. Pure symboolpolitiek. Ze weten heel goed dat ze hier geen zeggenschap over hebben. Kennelijk hebben ze het (naïeve) idee dat zo’n uitspraak milieuproblemen door gaswinning zal voorkomen, en de komst van duurzame energie zal versnellen. Maar … Read more
Onze planeet warmt op. Dat is ruim voldoende bewezen. CO2 is de grootste oorzaak daarvan, dat weten we ook zeker. Dat onze welvaart en energiehonger dit hebben veroorzaakt kunnen we ook al niet meer ontkennen. Maar de vraag of de … Read more
Glocal is het buzzword van Ecover: een samentrekking van Global en Local. Glocal is ook de naam van een groot project van dit bedrijf samen met Forum for the Future, waarmee het een katalysator wil worden voor lokale productie en … Read more
Wij staan op een keerpunt in de energietransitie, zeker wat betreft het aandeel zonne-energie, zegt Wim Sinke. Het breekijzer voor de markt was tot nu toe het beleid, maar het is nu de prijs geworden. Zonnepanelen zijn voor grote groepen … Read more
Toen ik kind was gingen we meestal met de auto op vakantie naar Frankrijk. Voor de lange reis namen we dan pakjes appelsap mee: die van drie in een verpakking en met glimmende folie waar je rietje doorheen moet. Dat … Read more
Naarmate bedrijven duurzamer willen worden, kunnen hun klanten juist wel eens kritischer worden over hun prestaties, en vragen gaan stellen die vroeger nooit aan de orde kwamen. Dat is tenminste de ervaring van Ecover. Zijn deze flessen gemaakt van suiker … Read more
In deze serie hebben we drie ontwerpregels besproken: verlaag kapitaalkosten en schep banen, wees zuinig met materialen, en behoud structuur. Onze laatste richtlijn, het draait om elegantie, omvat deze eerste drie en voegt er ook nog iets aan toe. In … Read more
De groene industrie moet niet de structuur van de petrochemische industrie overnemen: die structuur is een eeuw lang geoptimaliseerd, specifiek voor deze grondstof. Om te kunnen concurreren moet de groene industrie vooral zuinig omgaan met materialen: alle bestanddelen gebruiken, en … Read more
‘Duurzaamheid is vaak niet alleen beter maar ook goedkoper. Met duurzame technologieën bouwen we lokale systemen met veel lagere beheerskosten. Dat is de basis voor een technologische transitie waarmee onze aarde op duurzame wijze wel tien miljard mensen kan herbergen. … Read more
Wie spreekt over een duurzame toekomst voor Europa, denkt bijna altijd aan de energievoorziening. Dat is eenzijdig. Aan de ene kant verhevigt de strijd om energie zich nog steeds, want de gevestigde belangen worden nu pas bedreigd, veertig jaar na … Read more