Waarom kunnen wij mensen toch zo moeilijk van gedachten – en daarmee van gedrag – veranderen? Bijvoorbeeld veranderen van een fossiele economie naar een groene economie, van een starre hiërarchisch van bovenaf georganiseerde samenleving naar een kleinschalige, van onderop georganiseerde … Read more
Koffiebranderij Peeze uit Arnhem bracht vorige maand de eerste fairtrade klimaatneutrale koffie op de markt. Bij deze fairtrade koffie wordt de CO2-uitstoot in de keten eerst zoveel mogelijk verminderd; de overblijvende uitstoot wordt gecompenseerd met emissierechten van koffieboeren. Andere agrarische … Read more
Duurzame handelsketens zijn van groot belang voor de biobased economy, wat betreft milieuomstandigheden en behoud van biodiversiteit, en ook waar het gaat om verbetering van arbeidsomstandigheden en inkomsten van boeren. Er zijn de afgelopen jaren veel keurmerken in het leven … Read more
Bedrijfsstrategieën zijn een wankele basis om de samenleving op een duurzaam spoor te zetten. Ze kunnen veranderen, als andere strategieën meer winst opleveren. De groene CEO kan worden vervangen door een meer traditionele. Het bedrijf kan worden overgenomen door een … Read more
Een week nadat het IPCC de samenvatting van zijn nieuwste rapport publiceerde, was de opening van EFIB, het European Forum for Industrial Biotechnology. Volgens ons is duurzaamheid een belangrijke drijvende kracht voor de biobased economy, en wij vroegen ons dan … Read more
Vorige maand deed de Deense ombudsman uitspraak in een zaak tegen Coca-Cola. Deze kwam er kort gezegd op neer dat de frisdrankenfabrikant zich schuldig had gemaakt aan greenwashing rond de plantbottle: de zaken groener voorgesteld dan zij waren. Het bedrijf … Read more
Sappigheid, dat kwam de kweekburger nog tekort eerder deze week. Maar de verwachtingen zijn hoog gespannen. Binnen twintig jaar kunnen we allemaal een burger kopen waarvoor geen koe is geslacht. Toch kan dat nu ook al: de vegaburger, te koop … Read more
Fosfor is een essentieel element bij de opbouw van plantaardige en dierlijke biomassa. Maar waar levende organismen stikstof en zuurstof uit de lucht kunnen halen voor hun processen, komt fosfor slechts voor als delfstof, in de vorm van fosfaat. De … Read more
ILUC is misschien in 2000-2010 helemaal niet voorgekomen – het verrassende resultaat van ons onderzoek bij Biomass Research, gebruik makend van statistieken die niet eerder voor dit doel waren geanalyseerd. Ja, boeren teelden veel meer gewassen voor biobrandstoffen. Maar dit … Read more
Duurzaamheid – blijvend belangrijk, of de waan van de dag? Wij denken het eerste. Des te belangrijker om zeer kritisch te zijn over duurzaamheid en de inhoud die belanghebbenden eraan geven. Weet u nog hoe enthousiast men was, tien jaar … Read more
Er zijn veel mogelijkheden om de biobased economy te stimuleren. Zelfs zonder subsidies. Zo heeft de overheid in 2011, naast het topsectorenbeleid, de Green Deals in het leven geroepen, een ‘intentieverklaring tussen overheid en samenleving zonder criteria’. Voor iedereen die … Read more
Plexiglas veroorzaakt 2½ kilo CO2 uitstoot per kilo product, zo concluderen Geo en ik. We hebben het opgezocht op internet. Glas is veel minder zuinig, 8,4 kilo CO2 per kilo glas. Tenzij je gerecycled glas hebt, dan is het nog … Read more
Oude patronen in het denken over duurzaamheid zijn hardnekkig. Autojournalisten houden niet van de Toyota Prius, niet omdat deze een slechte auto zou zijn, maar omdat hij op de markt is gebracht met zuinigheid als argument; dat doet hen denken … Read more
Er zit veel emotie in de food/fuel discussie. Uiteraard verpakt in keurige argumenten en aangevuld met beschouwingen over LCA en ILUC, maar allemaal uitgaand van een dagelijkse kom rijst voor de arme medemens en zorg voor de aarde. Overigens prima … Read more
Om de hoek bij de Maasvlakte, op het eerste duin bij Oostvoorne staat het zeer duurzame restaurant ‘Aan Zee’. Vroeger een autostrand, waar de jeugd zich enorm kon uitleven, nu natuur- en stiltegebied en een duurzame plek voor biologisch eten … Read more
Duurzaamheid wordt steeds belangrijker voor de biobased economy, aldus Patricia Osseweijer. Zij is hoogleraar in Science Communication aan de TU Delft en onder meer hoofd van de Biotechnology and Society onderzoeksgroep. Dat toenemend belang van duurzaamheid is bijvoorbeeld zichtbaar in … Read more
Voor moleculair denkende wetenschappers zoals chemici en biotechnologen is het gebruik van biomassa voor energieproductie eigenlijk bijna een doodzonde. Het staat gelijk aan het simpel afbranden van een top meesterwerk. De leek heeft een soortgelijke emotie, maar een slag anders. … Read more
Drie jaar geleden was ik op een bijeenkomst van DPI (Dutch Polymer Institute) over de vraag in hoeverre bedrijfstakken al bezig waren met de biobased economy. Alle aanwezigen gaven hoog op van de vorderingen in hun sector, behalve de man … Read more
Betekent de overgang naar de biobased society dat we een betere wereld binnentreden? Je denkt in eerste instantie van wel: terug naar de natuur of zo. Jean Jacques Rousseau en de Fysiocraten, maar dan op een hoger technologisch niveau; omvangrijker … Read more
Canada en China staan op het punt een handelsverdrag te sluiten dat China het recht geeft, teerzanden in Alberta te ontwikkelen in ruil voor verhoogde bescherming van Canadese bedrijven in China. Het ontwerpverdrag wordt zwaar bekritiseerd, niet alleen vanwege de … Read more
Klimaatverandering gaat de maatschappij ontwrichten, zegt Paul Gilding, dat is zeker. We kunnen het onheil niet meer afwenden, want mensen doen ein hun domheid veel te weinig aan de verstoring van het klimaat. Totdat het te laat is en het … Read more
Wat mij opvalt bij duurzaamheidsconferenties is dat er zoveel ouderen, gepensioneerden dus, bij aanwezig zijn. Zeker, er zijn ook jongeren, maar die komen meestal uit hoofde van hun beroep. De ouderen hebben andere dingen gedaan tijdens hun arbeidzaam leven en … Read more
Met spanning had ik uitgekeken naar het rapport dat Oxfam Novib op 26 november jl. zou publiceren om zijn campagne tegen Europese biobrandstoffen te rechtvaardigen. Volgens hen zou hieruit ‘de stellige conclusie’ volgen ‘dat de economische en politieke krachten (…) … Read more
Ze zijn grotendeels uit het straatbeeld en van de gemeentelijke aanplakborden verdwenen, de affiches tegen schaliegas. Een enkele auto rijdt er nog mee rond. Maar het verzet is nog niet gebroken. Eerdere artikelen over schaliegas verschenen op 12 juli, 9 … Read more
Diederik van der Hoeven lijkt ons morele standpunt te steunen, maar vraagt zich af of dit wel praktisch toepasbaar is. Maar wij hebben juist ons standpunt over bijmenging van biobrandstoffen verhard vanwege de praktische consequenties van het biobrandstoffenbeleid van de … Read more
In twee columns heb ik op deze site het food/fuel probleem aan de orde gesteld. Op de eerste heeft Oxfam Novib gereageerd. Maar op een paar dringende vragen kwam gewoon geen antwoord. Daarom nog een keer het food/fuel probleem en … Read more
Stijgende voedselprijzen hebben een nieuwe ronde in de food/fuel discussie ontstoken. Ze hebben veel invloed gehad op het beleid van de EU: deze heeft de ambitieuze doelstellingen voor biobrandstoffen in 2020 laten vallen. Maar de argumenten in het food/fuel debat … Read more
Eén van de dingen die ik heb geleerd bij het werken voor maatschappelijke organisaties, is dat je beter investeringen kunt aanpakken dan handel. Als ik een producent ervan kan overtuigen, bepaalde aanpassingen te doen in zijn investeringsbeleid (met betrekking tot … Read more
Het Oxfam Novib werkdocument 161, getiteld ‘The hunger grains’, heeft veel invloed gehad op de beslissing van de EU om een streep te zetten door zijn ambitieuze doelstellingen voor biobrandstoffen in 2020. Helaas! Want de gegevens die het rapport aanvoert, … Read more
Europa is in mineur. Armoede en werkloosheid rukken op, de inkomensverschillen worden steeds groter, het financiële systeem is uit balans. Voor de lange termijn dreigt overvleugeling door landen als China en India, terwijl de VS Europa niet te hulp zal … Read more
Vergroening is nodig, ja het is de enige weg uit de crisis, zegt een op 8 oktober gestuurde brief van wetenschappers, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties aan de kabinetsformateurs. Een groen industriebeleid is nodig. ‘Overal in Europa is vergroening van de … Read more
Het was een historische plek, in café Landtmann in Wenen, waar het European Liberal Forum ons debat over de groene economie had georganiseerd. Historisch niet alleen omdat het café al sinds 1873 bestaat, en een hele reeks gasten hier heeft … Read more
De energievoorziening gaat een nog radicaler revolutie doormaken dan de industrie. Zonnecellen, waarvan de prijs in een duikvlucht is gekomen, zijn modulair van opbouw, wat wil zeggen dat zij net zo goed klein- als grootschalig kunnen worden toegepast. Iedereen kan … Read more
Het interessante van festivals als Springtij op Terschelling is dat je er af en toe volkomen onverwacht mensen met echt vernieuwende ideeën tegenkomt. Iemand als Gunter Pauli die het begrip ‘Blue Economy’ uitvond omdat de ‘Green Economy’ hem niet snel … Read more
Veel betrokkenheid bij duurzaamheid op het Springtij festival, vorige week op Terschelling. Maar niet bij de vertegenwoordigers van de energiesector, die wel zo moedig waren geweest om hun onduurzame beleid toe te lichten voor een zeer kritische zaal. Een kolenbelasting … Read more
De groene industrie gaat het CO2-probleem verlichten, en regionale ontwikkeling en arbeidsplaatsen op het platteland scheppen. Zegt Lars Hansen, Directeur Europa van Novozymes, een van de leidende Europese bedrijven in de biobased economy. Maar Europa moet zijn beleid en financiële … Read more
Bij het horen van het woord bonobo roepen veel mensen, vooral intellectuele mannen, uit: seks!, en hun ogen beginnen te twinkelen. Ja, het is waar: seks neemt een belangrijke plaats in bij de bonobo’s, veel meer dan bij onze andere … Read more
In een column van 21 augustus op deze site stelt Lucas Reijnders dat de huidige bioplastics het milieu meer belasten dan de meest gangbare fossiele plastics. Hij verwijst daarbij naar de ‘Pittsburgh Study’, een veel bekritiseerde bron met een aanvechtbare … Read more
Duurzaamheid is al enige tijd in discussie: veertig jaar (sinds het verschijnen van het rapport ‘Grenzen aan de groei’), of zelfs vijftig jaar (sinds het verschijnen van Rachel Carson’s Silent Spring). In die tijd is het opgerukt vanuit de periferie … Read more
Ook zo moe van al die lijsttrekkers die in verhullende termen het ene debat na het andere uitvechten op radio en televisie en zelfs bij de redactie van een vrouwenblad? Ik ook, en toen ik in mijn krant las over … Read more
Veertig jaar geleden kwam ik Leo voor het eerst tegen en sindsdien hebben onze wegen elkaar plezierig vaak gekruist. Leo kwam in begin jaren ‘70 al snel in de door mij mede opgerichte Bezinningsgroep als kamerlid voor de PPR. Tot … Read more
Een recent rapport van de Duitse Academie van Wetenschappen Leopoldina ( op 10 augustus hier besproken door Diederik van der Hoeven) pleit voor een selectief energetisch gebruik van biomassa. Dat is een goed advies. Fotosynthese is prachtig, maar het energetisch … Read more
Het recente rapport ‘Bioenergie: Möglichkeiten und Grenzen’ van de Duitse Nationale Academie van Wetenschappen Leopoldina, is het jongste in een groeiende lijst van kritische publicaties over bio-energie. Op macroniveau geeft het rapport de voorkeur aan zonne- en windenergie boven biomassa … Read more
Cargill heeft begin juli de eerste duurzaam geproduceerde raapzaadolie geleverd aan Unilever. De zending dekt ongeveer 5% van alle raapzaadolie die Unilever in een jaar nodig heeft. Binnen 3 jaar is Cargill in staat om volledig in de Europese vraag … Read more
Traditioneel gingen duurzaamheidsdebatten altijd over onze de omgang met de natuur. Boeken als ‘Silent Spring’ van Rachel Carson, het rapport van de Club van Rome, en de afspraken in Rio de Janeiro uit 1992, gingen over de schade die wij … Read more
Duurzaamheid is een lastig onderwerp. Meestal willen gesprekspartners nog wel accepteren dat wij mensen activiteiten ondernemen die gevaar opleveren voor de planeet, ecosystemen, toekomstige generaties, planten, dieren. Maar vervolgens hebben ze grote moeite met suggesties dat het menselijk handelen, en … Read more
Teleurstelling en vastberadenheid. Dat waren overheersende gevoelens bij de terugblik op Rio+20, 19 juli in Den Haag. Teleurstelling over het gebrek aan resultaat: slechts de bevestiging van al gemaakte afspraken, zonder nadruk op hun urgentie. Zoals de Nederlandse delegatieleider Kitty … Read more
Ik was zo’n kleine twintig jaar niet meer in de bergen geweest – met een huisje in de Franse campagne waar je steeds weer naar toegaat – maar nu kwam het er toch van. In de Franse Alpen, bij Morzine … Read more
Het lijkt een artikel zoals er duizenden per jaar verschijnen; een technisch-wetenschappelijk artikel zoals wetenschapsmensen ze elk jaar moeten publiceren voor hun carrière. En toch zal dit artikel van Jean-Paul Lange (een Belgische ingenieur die werkt bij Shell in Amsterdam) … Read more