Integratie van PV in de economie wordt de grote opgave. Duurzaamheid in de keten wordt steeds belangrijker. Vroeger was het grote voordeel van zonne-energie dat deze hernieuwbaar was: zonder gebruik van fossiele brandstoffen. Nu moet PV doorgroeien naar volledig duurzaam, … Read more
De afgelopen decennia is zonne-energie (PV) enorm gegroeid; er zijn veel meer toepassingen gekomen en de productie is sterk opgeschaald. De kosten zijn drastisch en spectaculair gedaald. De ambities voor zonne-energie zijn ongekend. Zegt Wim Sinke: ‘In de 40 jaar … Read more
Na Prontosil breken de sulfa’s pas echt door. Het succes krijgt vleugels in WO II, met name in de legers van Duitsland en zijn bondgenoten. Maar het succes heeft een brede zwarte rand. IG Farben is niet alleen een groot … Read more
In een vorige maand gepubliceerd rapport behandelt Lux Research het nuttig gebruik van CO2. Het bedrijf voorspelt een groei van deze sector tot $ 70 miljard in 2030 en tot $ 550 miljard in 2040. CO2 wordt onder meer gebruikt … Read more
De twee belangrijkste koolstofarme energiebronnen, duurzame en kernenergie, strijden om investeringsgelden. Maar als we het goed zien, is de keus ‘duurzaam tegen kern’ al gemaakt. Duurzaam heeft gewonnen. Hoewel het misschien nog wel zeker tien jaar zal duren voordat iedereen … Read more
In het neoliberale klimaat van de afgelopen twintig jaar was betere efficiëntie het ultieme doel van het economische beleid. Zó belangrijk dat je het nauwelijks kon aanvechten. Concurrerende ideeën als het vermijden van een klimaatcrisis vochten er een ongelijke strijd … Read more
PHA’s zijn veelzijdig, biologisch afbreekbaar en veelbelovend, zo schreven we een paar jaar geleden. Er was slechts één probleem: ze waren te duur. Daardoor was er geen vraag naar. En daardoor bleven ze te duur. Geleidelijk wordt deze vicieuze cirkel … Read more
In hun laatste rapport laat Lux Research uit Boston zijn licht schijnen over een wereldwijde en duurzame energie-infrastructuur. Kunnen landen met veel vraag naar energie, maar met weinig zon en wind, zelfvoorzienend worden? Of zullen ze duurzaam opgewekte energie van … Read more
Eind 2019 werden zowel de USA als de EU zich bewust van hun afhankelijkheid van China en India in de voorziening van generieke medicijnen. Met name China baarde zorgen, vanwege de verdubbeling tot 13% in tien jaar tijd en de … Read more
De grote farmaceutische industrie heeft het moeilijk. De industrie moet een nieuwe koers inslaan. Biomedicijnen kunnen een nieuw hoofdstuk openen. Dit is het derde van vier artikelen over de farmaceutische industrie. Biomedicijnen, ja of nee? Al meer dan 20 jaar … Read more
Grote farmaceutische bedrijven (big farma) hebben het moeilijk. Aandeelhouders klagen over dalende winstmarges; overheden, verzekeringsmaatschappijen en patiënten klagen over torenhoge medicijnprijzen. De industrie moet een nieuwe weg vinden – maar welke? Dit is het eerste van vier artikelen over de … Read more
Lager grondstofgebruik, en lagere uitstoot en afvalproductie vormen de kern van strategisch succes voor bedrijven. Duurzaamheid is doorslaggevend, zegt Lux Research, een technologie-ontwikkelaar en adviseur uit Boston. Duurzaamheid is doorslaggevend Bedrijven keken lang nogal neer op duurzaamheid. Ze beschouwden deze … Read more
Een crisis is een kans om onze structuren en gewoontes te herzien; en om nieuwe te vormen. Veel commentatoren vinden dat wij de financiële crisis van 2008 niet goed hebben gebruikt. De mechanismen die de crisis veroorzaakten, werden achteraf weer … Read more
De cijfers over het wereldklimaat van 2019 zijn binnen en de opwarming van de aarde lijkt in onveranderd tempo door te gaan. Er werden weer veel nieuwe records gevestigd, zoals in de temperatuur van de oceanen. Dat 2019 niet het … Read more
Resistentie tegen pesticiden is een gloednieuw probleem, in historisch perspectief. Het verschijnsel werd voor het eerst gesignaleerd in 1914, net een eeuw geleden. Het gevolg van chemische, en later biotechnologische bestrijding van ongedierte. En nu is resistentie tegen pesticiden al … Read more
In de moderne tijd zijn er veel chemicaliën op grote schaal verkocht die achteraf problemen veroorzaakten. Soms kwam er een groot schandaal van. Maar verreweg de grootste vergiftiging in de geschiedenis, die door tetra-ethyllood, eindigde niet in een schandaal. Hij … Read more
De laatste tijd stroomt mijn inbox over van berichten van geëngageerde onderzoekers die waarschuwen voor de effecten van blijvende economische groei; we zouden hier snel van af moeten stappen om te voorkomen dat het aardse ecologische systeem ineenstort. Maar hoewel … Read more
De IEA Global Energy Outlook 2017, gepubliceerd in november, geeft duidelijk aan hoe snel het perspectief op duurzame energie verandert. IEA heeft altijd het belang van duurzame energie voor de toekomstige wereld-energievoorziening gebagatelliseerd; maar in hun laatste outlook komen duurzame … Read more
Een van de economische bestsellers van dit moment is Donut Economie van de Britse econoom Kate Raworth. Haar boek is een frontale aanval op de dominante neoliberale economische theorie. Permanente groei is onmogelijk! Daarmee overschrijden wij de grenzen van wat … Read more
In de geopolitiek is lange tijd de verdeling van fossiele brandstoffen in de aardkorst zeer belangrijk geweest: dit zijn de belangrijkste bezittingen in een wereld gebaseerd op fossiele brandstoffen. Zij zullen nog enkele tientallen jaren in gebruik zijn, maar hun … Read more
Toen duurzame energie nog jong en onbetekenend was, verkondigden de tegenstanders dat duurzame bronnen nooit zouden voldoen. Wij zouden altijd traditionele energievormen (fossiel en/of kernenergie) nodig hebben omdat we ook energie willen gebruiken als de wind niet waait en de … Read more
Groene basischemicaliën hebben het moeilijk: bij de huidige lage olieprijzen kunnen ze maar moeilijk concurreren met chemicaliën uit aardolie. Toch voorspelde een rapport van nova-Instituut in de komende vijf jaar een groei van 8% voor deze hele groep. Vorige maand … Read more
Voor ons was 21 april een memorabele dag. Een maand eerder dan gepland presenteerden we ons nieuwe boek: More with Less, Welcome to the Precision Economy. De presentatie vond plaats op een conferentie in Groningen met als onderwerp de laatste … Read more
Wij staan aan het eind van een tijdperk. Sinds het begin van de industriële revolutie kon de mensheid alleen meer maken door meer te gebruiken. Meer voedsel produceren van meer land. Meer consumptiegoederen maken uit meer grondstoffen, waarvoor meer erts … Read more
Twee factoren worden steeds weer onderschat in het energiebeleid: de mogelijkheden van efficiënter energiegebruik (check hier) en die van duurzame energie. In Parijs hebben wereldleiders uitgesproken dat zij de opwarming van de aarde willen beperken tot 2 oC of minder. … Read more
Wij schreven vorige week over de veelzijdige en biologisch afbreekbare plastic PHA. Het platform Agro-Papier-Chemie reageerde hierop: belichten jullie ook de valkuilen? Zie je het gevaar dat de meeste Nederlandse PHA-projecten bedoeld zijn om afval beter te verwerken, maar dat … Read more
Een nieuw macro-economisch rapport werd vandaag gelanceerd bij de opening van de ECO-BIO conferentie in Rotterdam. Duurzame biomassa is essentieel voor klimaatbeleid en toekomstige economische ontwikkeling, zegt het LEI/Copernicus rapport, dat handelt over Nederland. In de woorden van Luuk van … Read more
Europese zaadveredelaars maken zich zorgen over de toekomst. De huidige sector – vooral in Nederland, Duitsland en Frankrijk – is gebaseerd op kwekersrecht, maar patentrecht is aan de winnende hand. TTIP (het komende handelsverdrag tussen de EU en de VS) … Read more
We besteedden al eens aandacht aan de benadeling van de groene chemie door de steun aan biobrandstoffen. Nu blijkt uit berekeningen van Nova Institut dat in de bio-economie de groene chemie ook nog eens veel meer arbeidsplaatsen schept. Terwijl de … Read more
Biobrandstoffen waren aantrekkelijk toen de olieprijzen ver boven de $ 100 per vat lagen. Bedrijven deden het goed en er gingen bijna duizend bloemen bloeien. Maar toen zakten de olieprijzen tot $ 50 en lager – en vele biobrandstofbedrijven overleefden … Read more
Wie niet in de toekomst gelooft, kan er maar beter helemaal niet aan beginnen. Hoe vaak heb ik niet lezers van ons boek ‘Groene Groei’ horen zeggen: ‘wat jullie willen kan helemaal niet, veel te optimistisch, je denkt toch niet … Read more
Vandaag en morgen is de Wereldwijde Dag van de Desinvestering (Global Divestment Day), de dag waarop maatschappelijk bewuste burgers over de hele wereld vragen aan institutionele beleggers als universiteiten en pensioenfondsen om hun gelden terug te trekken uit gas-, olie- … Read more
Een koolstofbelasting moeten we nu invoeren, nu de energieprijzen laag zijn, zei de Britse econoom Paul Ekins vorige week in Den Haag op een symposium over groene groei. Zodat je de noodzakelijke omwenteling naar een belasting op grondstoffen kunt inzetten … Read more
Waar kunnen we nog heen als de zeespiegel gaat rijzen als gevolg van de opwarming van de aarde? In industrielanden zullen mensen voorlopig tamelijk veilig zijn. Zelfs in laaggelegen gebieden als Nederland, die zich voorlopig wel tegen het wassende water … Read more
“Goedkope batterijen zullen de hernieuwbare energiemarkt revolutionair veranderen,” schreef de Britse oud-minister Chris Huhne afgelopen zondag in the Guardian. Bij het aanbod van hernieuwbare energiebronnen wordt doorgaans niet gekeken naar stocks (opslag) maar naar flows (stromen). Er is geen reservoir … Read more
‘Socialiseer de risico’s en privatiseer de opbrengsten’ is in de financiële wereld het heersende economische principe van de laatste jaren. Nu blijkt dat een dergelijk mechanisme ook functioneert bij het veel minder schimmige innovatieproces. Ook hier ten koste van de … Read more
Er waait een frisse wind uit Den Haag voor de Nederlandse windenergiesector. Na jaren van kwakkelen door ongelukkige beleidskeuzen en groeiende tegenstand, gloort er nu hoop aan de horizon. Het Energieakkoord kent een sleutelrol toe aan windenergie, zowel op land … Read more
Duurzame handelsketens zijn van groot belang voor de biobased economy, wat betreft milieuomstandigheden en behoud van biodiversiteit, en ook waar het gaat om verbetering van arbeidsomstandigheden en inkomsten van boeren. Er zijn de afgelopen jaren veel keurmerken in het leven … Read more
‘Een verplicht percentage biobrandstoffen in de nationale mix van motorbrandstoffen is onzin. Je dwingt consumenten op een markt die ze niet willen. Een verplichting is een verjaard instrument uit de planeconomie.’ Zegt Michiel Keyzer, hoogleraar economie en directeur van de … Read more
De prijs van ruwe olie is zó hoog geworden dat het brandstoffenlandschap erdoor gaat veranderen, zegt Lux Research, een Amerikaans adviesbureau. In de Verenigde Staten wordt dit proces nog aangejaagd door de opkomst van grote hoeveelheden goedkoop schaliegas, maar huishoudelijk … Read more
Europa beschikt over de beste grondstof ter wereld voor biopolymeren, bietsuiker, maar zet in plaats daarvan in op tweede-generatie gewassen. Een voorbeeld van de ineffectiviteit van Europa. ‘Een Zuidoost Aziatische delegatie zei laatst tegen mij: terwijl Europa praat, bouwen wij,’ … Read more
Schaliegas is geen bedreiging, het is een kans. Het zal de hele wereld ten goede komen wanneer de VS hun kolencentrales omschakelen naar gas en daarmee hun CO2-uitstoot sterk reduceren. En Europa moet een passend antwoord geven: door zijn gasprijs … Read more
Canada en China staan op het punt een handelsverdrag te sluiten dat China het recht geeft, teerzanden in Alberta te ontwikkelen in ruil voor verhoogde bescherming van Canadese bedrijven in China. Het ontwerpverdrag wordt zwaar bekritiseerd, niet alleen vanwege de … Read more
Klimaatverandering gaat de maatschappij ontwrichten, zegt Paul Gilding, dat is zeker. We kunnen het onheil niet meer afwenden, want mensen doen ein hun domheid veel te weinig aan de verstoring van het klimaat. Totdat het te laat is en het … Read more
Wat mij opvalt bij duurzaamheidsconferenties is dat er zoveel ouderen, gepensioneerden dus, bij aanwezig zijn. Zeker, er zijn ook jongeren, maar die komen meestal uit hoofde van hun beroep. De ouderen hebben andere dingen gedaan tijdens hun arbeidzaam leven en … Read more
Bijna 50 ton olivijnzand is nodig om begin december in Den Haag op het Lange Voorhout een kerststal te bouwen. Olivijn is een mineraal gesteente dat CO2 bindt. Het lijkt een lachwekkend initiatief tegenover het verse bericht dat de bouwers … Read more
Ze zijn grotendeels uit het straatbeeld en van de gemeentelijke aanplakborden verdwenen, de affiches tegen schaliegas. Een enkele auto rijdt er nog mee rond. Maar het verzet is nog niet gebroken. Eerdere artikelen over schaliegas verschenen op 12 juli, 9 … Read more
In kranten en op TV wordt de laatste weken veel aandacht besteed aan het maken van brandstoffen als benzine en diesel uit kooldioxide en water. Soms met sensationele koppen zoals in The Independent van 19 oktober: ‘Exclusief: Innovatieve wetenschappers maken … Read more
Vergroening is nodig, ja het is de enige weg uit de crisis, zegt een op 8 oktober gestuurde brief van wetenschappers, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties aan de kabinetsformateurs. Een groen industriebeleid is nodig. ‘Overal in Europa is vergroening van de … Read more