We denken vaak dat ecosystemen in maagdelijke staat verkeerden toen Westerse onderzoekers ze voor het eerst ontdekten. Maar nieuw onderzoek ondergraaft nu dit idee van maagdelijke natuur. Mensen hebben altijd veel invloed gehad op ecosystemen. Onze voorvaderen bevorderden sommige soorten, … Read more
Als het erop aankomt zijn we nog altijd Darwinisten. Dat wil zeggen: alle levende wezens zijn verwikkeld in een strijd met elkaar. De sterken overvleugelen de zwakken, zo werkt vooruitgang. Maar nieuw onderzoek laat zien: er is juist veel samenwerking … Read more
In de column ‘Het individu bestaat niet’ hebben we getipt aan de invloed van de micro-organismen in ons lichaam op onze ontwikkeling. De biologen zijn al een stuk verder. Het aantal levende gasten in ons lichaam (ons microbioom) loopt in … Read more
In de biologie woedt op dit moment een stevige discussie over het begrip individu. Daarin staan definities van bekende verschijnselen als symbiose en parasitisme op de helling. De discussie gaat niet meer alleen over planten en micro-organismen; ook zoogdieren en … Read more
In het neoliberale klimaat van de afgelopen twintig jaar was betere efficiëntie het ultieme doel van het economische beleid. Zó belangrijk dat je het nauwelijks kon aanvechten. Concurrerende ideeën als het vermijden van een klimaatcrisis vochten er een ongelijke strijd … Read more
Het manifest Walsen met de natuur is een logisch vervolg op de recente boeken van de opstellers, Alle Bruggink en Diederik van der Hoeven. Dat geldt met name voor hun laatste boek Natuurlijk! Logisch. Hoe de natuur ons steeds weer … Read more
In zijn 100e levensjaar heeft James Lovelock nog een belangrijk boek geschreven: Welkom in het Novaceen. Een boek dat verbaast door de brede blik van de auteur. En dat om tegenspraak roept door zijn consequent doorgedreven visie. Een boekbespreking gedrenkt … Read more
Het rapport Het betere werk van de (Nederlandse) Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid is baanbrekend. Voor het eerst een veertig (!) jaar schenkt de overheid weer aandacht aan de kwaliteit van het werk. Een onderwerp dat door economische crises en … Read more
Met veel plezier heb ik het boek Natuurlijk! Logisch. Hoe de natuur ons steeds weer voor verrassingen stelt van Alle Bruggink en Diederik van der Hoeven gelezen. Sterker nog, met grote interesse heb ik het bestudeerd. Bijna zonder uitzondering hebben … Read more
Reductionisme, het reduceren van vraagstukken tot kleine onderdelen, is de basis van onze welvaart. Het bepaalt ook sterk ons maatschappelijk gedrag en onze kijk op de wereld. Daar kun je ver mee komen, maar zicht op het geheel kan verloren … Read more
Wetenschap berust op reductionisme: ingewikkelde vraagstukken terugbrengen tot hapklare brokken. Van daaruit proberen onderzoekers het grotere plaatje samen te stellen. Maar in de levenswetenschappen zien we de laatste tijd juist een beweging naar holisme: het idee dat alle verschijnselen van … Read more
Heb ik het bij het verkeerde eind, of komt er echt geleidelijk verandering in de houding van opiniemakers tegenover genetische modificatie? Of verandert alleen mijn kijk daarop? Ofwel: zie ik alleen op elke straathoek mensen die het met mij eens … Read more
Oplossingen voor wereldproblemen worden steeds meer onderdeel van een compromis, zegt Huub de Groot. Hij is hoogleraar biofysische organische chemie aan Universiteit Leiden en houdt zich onder meer bezig met kunstmatige fotosynthese, ‘biozonnecellen’. De techniek komt steeds dichter bij de … Read more
Zijn duurzaamheid en moralisme altijd met elkaar verbonden? Voorstanders van duurzaamheid suggereren (maar zeggen niet zo vaak openlijk) dat onduurzaam handelen immoreel is – het in de waagschaal stellen van de toekomst van de mensheid, en zelfs van de planeet. … Read more
Aangemoedigd door de Nederlandse toponderzoeker Robbert Dijkgraaf mochten op 16 juli een paar academici van internationale statuur op de TV fantaseren over de toekomst. De voetjes gingen hierbij heerlijk van de vloer. ICT lijkt veel onderzoekers het hoofd op hol … Read more
De zwaarst mogelijke straf die je in een Europees land kunt krijgen is gevangenisstraf. Zo’n langdurige vrijheidsberoving is sterk onwenselijk voor een mens. Wie gevangen zit verlangt naar vrijheid, en verhalen waarin een gevangenis betrokken is gaan daarom bijna altijd … Read more
Kort geleden maakte Ecover, de producent van ‘duurzame schoonmaakmiddelen’, bekend dat het olie van genetisch veranderde algen zou willen gaan gebruiken als grondstof voor zijn producten. Maar dit plan werd compleet afgeschoten door Friends of the Earth en andere maatschappelijke … Read more
Ecomodernisme! Het zou een doorbraak kunnen betekenen in de patstelling tussen voorstanders van economische groei en hen die radicale veranderingen voorstaan, bijvoorbeeld ter voorkoming van klimaatrampen. De term combineert elementen van beide kanten. Daarom begon ik met hoge verwachtingen ‘An … Read more
De industrie gaat de synthetische biologie omarmen. Zij kan haast niet anders, met de belofte van hogere opbrengsten, zuiverder producten en veel kleinere effecten op het milieu. Maar gaan hun consumenten dat accepteren? Dit is het zesde artikel in een … Read more
Er is iets raars aan de spanning tussen duurzaamheid en efficiëntie: het lijkt alsof bij deze twee concepten ook twee verschillende talen horen. Uit het boek “The Master and his Emissary” van Iain McGilchrist (1,2) blijkt dat dit wel eens … Read more
In vijftig jaar tijd is de technologie veranderd van de boeman in de redder van de mensheid. Vroeger vormden grootschalige energie-intensieve processen het toppunt van technologie, met veel bijkomende schade die achteraf blijmoedig werd opgeruimd (het hoorde erbij). Tegenwoordig grijpen … Read more
Sorry, wij publiceren dit artikel alleen in het Engels.
Deze column heeft niets te maken met de biobased society. Hij komt voort uit mijn deelname aan een academische discussie. Het onderwerp: een filosofisch onderzoek naar wetenschappelijke verklaringen; veertig jaar geleden studeerde ik erop af. En deze column komt voort … Read more