Virussen als medicijn staan pas sinds kort in de belangstelling. Het gaat in het bijzonder om bacteriofagen (kortweg: fagen), virussen die bacteriën eten. Dat er zulke fagen bestaan is nog niet zo lang, minder dan een eeuw, bekend. Vanwege die … Read more
Brad Libby schreef onlangs in The Conversation een tot nadenken stemmend artikel over samenwerkende technologie, en hun potentieel. Hij voorziet het samenkomen van kunstmatige intelligentie (AI), lithium-ion batterijen, infrarood camera’s, lidar laser afstandswaarnemng, aandrijvingen, 3D printen en meer. Wat als … Read more
Volgens RethinkX zullen precisiefermentatie en cellulaire landbouw ons businessmodel in de voedselsector zorgen voor een grondige verstoring: voedsel-als-software. Ons bestaande voedsel- en landbouwsysteem zal sterk worden veranderd. Als grote veranderingen in meerdere sleuteltechnologieën samenkomen is volgens RethinkX sprake van een … Read more
In rijke landen is de stedelijke bioraffinaderij een zeer gewenst doel, maar tamelijk moeilijk te bereiken. Zeer gewenst omdat wij hiermee ons afvalprobleem zouden kunnen oplossen. Moeilijk te bereiken omdat ons afval zo’n ingewikkeld mengsel is dat het terugwinnen van … Read more
Onderzoekers kunnen roofvissen voorzien van tags, en daardoor ontdekken zij nieuwe feiten over de diepzee. Veel dieren duiken heel diep, zelfs tot waar er geen licht meer doordringt. Wat deze tags onthullen is onbeschrijflijk. Druk, kou en duister Knowable Magazine … Read more
Sciencelink bevatte deze week een artikel van Marysa van den Berg over een belangrijke nieuwe ontwikkeling bij de bestrijding van ziekten. Het gebruik van bacteriofagen, virussen die bacteriën doden. Een uitweg nu er steeds meer bacteriestammen komen die bestand zijn … Read more
In een recent artikel op de waardevolle site The Conversation vragen Australische onderzoekers zich af in hoeverre we ook in de toekomst kunnen rekenen op antibiotica. Over de hele wereld neemt de resistentie tegen antibiotica toe. Volgens de VN zouden … Read more
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO verliezen we geleidelijk de strijd tegen ziekteverwekkers. Doordat de resistentie tegen antibiotica toeneemt; en doordat er te weinig antibiotica in de pijplijn zitten. In The Conversation geeft Allen Cheng de stand van zaken weer. Antibiotica, een … Read more
Wij zijn als mensen gewikkeld in een permanente strijd met de natuur. Zij verstoort onze zorgvuldige landbouw met onkruid; dat zich ook nog eens aanpast aan onze bestrijdingsmiddelen: resistentie. De natuur zorgt ook voor resistentie wanneer wij slimme methoden hebben … Read more
Een van de onderzoekslijnen in de zoektocht naar de geheimen van het leven is het maken van een minimale levensvorm. Wat is het leven in zijn meest eenvoudige vorm? Evolueert het? Past het zich aan zijn omgeving aan? En hoe … Read more
De Wereldgezondheidsorganisatie WHO verwacht dat antibioticaresistentie een steeds groter probleem zal worden. Steeds meer mensen worden resistent tegen antibiotica. Rond 2050 zou dit wel tot tien miljoen doden per jaar kunnen leiden. Wat kunnen we eraan doen? Een belangrijke bedreiging … Read more
De Biennale van Venetië introduceerde in 2021 een nieuw begrip in de architectuur: het probiotisch gebouwontwerp. Vanaf de 19e eeuw hebben architecten en huisvrouwen geprobeerd om de binnenkant van onze huizen zo schoon en abiotisch mogelijk te houden. Maar recente … Read more
Het Europese GRETE project is afgesloten. Het doel van dit onderzoeksproject was de ontwikkeling van nieuwe soorten textiel uit houtpulp. Met partners uit Finland, Oostenrijk, Italië, Spanje en Portugal. Het omvatte vele groene grondstoffen en vele technieken. In de vier … Read more
Duizenden ontwikkelaars van kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence, AI) hebben kort geleden opgeroepen, de ontwikkeling een half jaar te stoppen. ‘Krachtige AI-systemen moeten we alleen ontwikkelen als we erop kunnen vertrouwen dat hun gevolgen positief zullen zijn, en hun risico’s hanteerbaar’. … Read more
Bacteriële resistentie tegen antibiotica blijft toenemen en wordt algemeen erkend als een dreigend probleem. Er wordt daarom veel onderzoek gedaan naar alternatieven. Eén van de veelbelovende middelen is cat’s claw. Deze plant uit het regenwoud is uitzonderlijk rijk aan fytochemicaliën. … Read more
Afgelopen zomer was het erg droog en warm in de Verenigde Staten. De opbrengst van gewassen als maïs, tarwe, haver en andere planten daalde met wel een derde; de planten leden onder teveel warmte en te weinig water. Dit scenario … Read more
MIT in Boston (Vs) is een van de wetenschappelijke centra die initiatieven nemen om klimaatverandering tegen te gaan. Op 11 april kondigden zij vijf ‘flagship projects’ aan tegen klimaatverandering. Waaronder Hervorming van de landbouw door lage uitstoot en veerkrachtige gewassen. … Read more
Nog niet erg lang geleden zag men in de gezondheidszorg lichaam en geest als volstrekt gescheiden therapeutische gebieden. De benadering van beide is nog steeds niet gelijkwaardig. De notie dat alles met alles samenhangt dringt op steeds meer terreinen door; … Read more
Hoe ziet de toekomst van de farma eruit? Tot nu toe hadden we het makkelijk, met het beschrijven van de historie. Nu wordt het pas moeilijk. En er staan veel onderwerpen op de agenda. Zoals de gezondheidswinst die we in … Read more
Van bijna vergeten tot de meest voorkomende soort van micro-organismen: fagen. En ook nog eens onschuldig voor de mens. Bestrijding van een bacteriële infectie met bacteriofagen, of faagtherapie, is eenvoudig als men de beschikking heeft over een faag die de … Read more
In de wereld van de micro-organismen zijn er geen leiders. Iedereen heeft vrienden en vijanden. Sommige zijn echt levende wezens, anderen staan op het snijvlak van leven en niet-leven. Of ze zijn alleen maar werkzaam in een wisselwerking. Micro-organismen vormen … Read more
De belangstelling voor alle micro-organismen in en op ons lichaam is momenteel erg groot. Vooral onze maag-darmflora is het onderwerp van veel onderzoek. We hebben er onlangs twee columns aan gewijd met betekenisvolle titels als Wie zijn wij en Het … Read more
Een kwart van de nieuwste geneesmiddelen bestaat uit biomedicijnen. Het is nog onzeker tot welke nieuwe antibiotica dat kan leiden. Maar ons inzicht in de fundamentele processen van de natuur groeit met sprongen. Dat geeft ons voortdurend een nieuw handvat … Read more
Bij een 100-jarige oorlog is het na verloop tijd niet altijd meer even duidelijk waarom en wanneer het allemaal precies is begonnen. Ook de mogelijke afloop raakt soms uit zicht. In de strijd tussen chemie en bacterie lijkt de chemie … Read more
Pas vanaf 2015 komt de zoektocht naar nieuwe middelen serieus op gang. Particuliere en overheidsinitiatieven brengen geld bijeen voor nieuw onderzoek. Zo richt de universiteit van Oxford een nieuw instituut in om resistentie te onderzoeken en te bestrijden. De resultaten … Read more
Een aantal machtige mensen wil de dood weerstaan. Kort geleden nog Jeff Bezos, voormalig directeur van Amazon en een van de vijf rijkste mensen op Aarde. George Church ging hem voor, succesvol ondernemer en biotechnoloog aan MIT. Een interessante gedachte, … Read more
In 2019 keurde de Amerikaanse FDA één nieuw antibioticum goed: lefamuline tegen longontsteking. Het is op de markt als Xenleta. De historie van dit medicijn is exemplarisch. Het laat duidelijk de moeilijkheden zien in de zoektocht naar, en de ontwikkeling … Read more
Verreweg de meeste infecties kunnen nu nog worden bestreden met het bestaande arsenaal aan middelen. Het is belangrijk, deze verstandig te gebruiken. Net zo belangrijk is de ontwikkeling van nieuwe middelen op basis van de oude thema’s. Maar die ontwikkeling … Read more
In de stormachtige ontwikkelingen in de medische wereld zien we in de tweede helft van de vorige eeuw een opvallende wisseling: de positie van hoog aanzien van de individuele arts wordt ingenomen door andere spelers. Wetenschappers aan universiteiten en instituten … Read more
Nederland is al drie maanden bezet voordat het Oxford team zijn eerste doorbraken boekt. En vanaf 1943 is er een verbod van de geallieerden op publicaties over penicilline. Toch geneest de Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek in Delft al in november … Read more
Eind 1941 gaat Heatley aan de slag bij Merck. Er komt een uitvoerige correspondentie met Florey op gang. En Florey ontvangt een enorme doos uit Amerika. Hij is er zeker van dat er de lang verwachte kilo penicilline in zal … Read more
In april en mei 1940 test het Oxford team zijn bruine poeder op onder meer katten, konijnen, ratten en muizen. De dieren blijven gezond. Verder blijkt injectie de beste toedieningsvorm. Via de maag gaat de werking verloren. De plaats van … Read more
Vier grote vragen hebben het onderzoek in Oxford aan penicilline bepaald. We behandelen ze één voor één. 1. Hoe kweken we zoveel mogelijk schimmel met een maximale productie aan penicilline? 2. Welke schadelijke bacteriën kunnen we met penicilline bestrijden? 3. … Read more
Productie en zuivering van penicilline zijn uiteindelijk gelukt aan een team van de Universiteit van Oxford. Een vreemd team echter; het vormt nooit een eenheid. We hebben het over Ernst Chain, Howard Florey, Norman Heatley, Margaret Jennings en Edward Abraham. … Read more
M&B 693, sulfapyridine, wordt zowel in Engeland als Amerika met enorm veel fanfare ontvangen. Met name in de oorlogsjaren vormen de sulfa’s een dankbaar onderwerp voor goed nieuws. Project ‘100 jaar antibiotica’ Aflevering 9. Tussen twee vuren Aflevering 10. Internationale … Read more
Met het succes van Salversan in handen denkt Ehrlich in sneltreinvaart allerlei andere ziekteverwekkers te kunnen elimineren. In 1914 spreekt hij het 7de Internationale Medische Congres in Londen toe. Vrij vertaald zegt hij: ‘Alle landen ter wereld zijn hier vertegenwoordigd … Read more
Over de hele wereld groeit de resistentie tegen antibiotica. Overdadige toediening is een belangrijke oorzaak. En ook het natuurlijke verschijnsel dat resistentie toeneemt als hetzelfde medicijn jaar in jaar uit wordt gebruikt. Het probleem is al ernstig bij menselijk gebruik. … Read more
De oplossingen zijn er al! als het gaat over grote wereldproblemen. Oplossingen die al bestaan maar nog niet genoeg worden gebruikt. Of die ten onrechte worden bekritiseerd en dan niet genoeg steun krijgen. Het gaat over: duurzame energie en energieopslag, … Read more
Recycling van batterijen is lange tijd verwaarloosd geweest door batterijfabrikanten. Prestaties en kosten waren veel belangrijker. Nu zitten we dus met een snel groeiende stapel afgedankte batterijen terwijl we niet weten wat we ermee moeten doen. Zelfs niet hoe we … Read more
Chemical and Engineering News publiceerde onlangs een stuk waaruit het belang van traditionele Chinese geneeskunde voor de moderne wetenschap blijkt. Traditionele behandelingen vormen de inspiratiebron voor nieuwe insectenbestrijdingsmiddelen en medicijnen tegen malaria. Nuttige symbiotische organismen Het kruid Stemona sessilifolia is … Read more
Tijdens een workshop op het meest recente European Forum on Industrial Biotechnology (EFIB) in Brussel presenteerde het ReSolve-project een aantal nieuw ontwikkelde, minder schadelijke en zeer bruikbare groene oplosmiddelen. Deze nieuwe bio-based moleculen blijken beter te werken dan hun fossiele … Read more
Bij technologie denken veel mensen tegenwoordig aan ICT. Maar dan gaan ze voorbij aan de grote sprongen die de levenswetenschappen maken: alle chemische en biologische kennis van levende organismen. Steeds ontdekken we weer iets nieuws. Natuurlijk! Logisch. De natuur laat … Read more
Kort geleden heeft de Bio-based Industries Joint Undertaking, BBI JU, één van de zeven Joint Undertakings onder het Horizon2020 programma, hun volgende Call for Proposals gepubliceerd, nummer zes op het tijdpad naar 2020. Tijdens een informatiedag in Brussel werd deze … Read more
Met biozonnecellen proberen onderzoekers de fotosynthese te verbeteren, het proces waarmee planten, algen en sommige bacteriën de energie uit zonlicht vastleggen. Het product van zulke ‘kunstmatige bladeren’ is bijvoorbeeld waterstof, dat verder kan worden verwerkt met CO2 en stikstof tot … Read more
Momenteel voltooit de Bio-Based Industries Joint Undertaking, afgekort BBI JU, de procedure om nieuwe onderzoek- en ontwikkelingsvoorstellen te honoreren. BBI JU omvat een € 3.7 miljard Public-Private samenwerking tussen de EU en het Bio-based Industries Consortium. Ik heb meegedaan in … Read more
Iedere tegenstander van genetisch gemodificeerd (GM) voedsel kan het je vertellen: ‘in Frankrijk’ hebben ze gevonden dat GM maïs kanker veroorzaakt bij ratten. Deze studie werd geleid door Gilles-Éric Séralini, professor in de moleculaire biologie aan de Universiteit van Caen. … Read more
In de hele discussie over biotechnologische verjonging stellen heel weinig onderzoekers de vraag waarom dit doel eigenlijk de moeite waard is. In een reeks artikelen (25 juli, 28 juli en 31 juli) onderzoeken we de mogelijkheden van de biotechnologie om … Read more
De biotechnologie heeft nu het punt bereikt waarop sommige onderzoekers verjonging tot doel nemen, uiteindelijk ook bij mensen. Met een lichte toespeling op onsterfelijkheid achter de horizon. Maar als we hun resultaten nauwkeuriger bezien, blijkt dat ze daar nog vér … Read more
Wat komt er na gezond oud worden (healthy aging)? De vorderingen van de biotechnologie zijn de laatste tijd zó snel geweest dat sommige onderzoekers denken veroudering te kunnen aanpakken, die ultieme en fatale ziekte van de mens. Met zelfs hier … Read more
In 1973 deden Stanley Cohen en Herbert Boyer van Stanford University en van de University of California in Berkeley de eerste succesvolle recombinant-DNA experimenten met de bacterie Escherichia coli. Door genetisch ‘knip- en plakwerk’ hebben ze deze E. coli, een … Read more